با عضویت دائم ایران در اتحادیه اوراسیا، صادرات هوایی از خوزستان که ظرفیت تولید سالانه ۱۷ میلیون تن انواع محصولات کشاورزی را دارد از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است؛ به دلیل صادرات سنتی کالا از خوزستان، همواره کشور عراق مقصد ۲۵ درصد از کل صادرات از مرزهای این استان را به خود اختصاص داده که به ترتیب مرزهای شلمچه، بندر امام خمینی (ره) و چذابه مبدا صادرات زمینی و دریایی کالاهای استان خوزستان به این کشور به شمار می روند.
از سوی دیگر خوزستان با وجود فرودگاه های اهواز، آبادان و دزفول باید زمینه ایجاد زیرساخت‌های مورد نیاز و همچنین تقویت امکانات فرودگاهی آن برای کمک به توسعه صادرات غیرنفتی بیش از پیش در دستور کار مجموعه مدیریت اقتصادی قرار گیرد.
هم اکنون شرکت‌های هواپیمایی داخلی علاوه بر جابه جایی مسافر، فعالیت قابل توجهی را برای حمل کالای صادراتی از فرودگاه‌های اهواز، آبادان و دزفول به نقاط مختلف کشور انجام می‌دهند که افزایش میزان جابه جایی این کالاها نیازمند اطلاع رسانی و تعامل هرچه بیشتر با فعالان اقتصادی و تجاری استان است. در این بین باید تاکید کرد که اطلاعات مربوط به صادرات هوایی از فرودگاه های استان خوزستان به تفکیک قابل ارائه نیست.
لزوم احیای کد واردات و صادرات فرودگاه بین‌المللی شهید سلیمانی اهواز
کالاهای غیرنفتی از جمله محصولات پتروشیمی، مصالح ساختمانی، محصولات کشاورزی، فلزی و شیمیایی از مهمترین اقلام صادراتی خوزستان به کشورهای هدف هستند. برابر با ارزیابی در گمرک خوزستان طی ۶ ماهه نخست سال ۱۴۰۰، صادرات این کالاها به میزان ۶ میلیون و ۸۲۶ هزار و ۹۷۱ تن به ارزش ۵۵۱ هزار و ۳۲۶ میلیارد و ۵۲۰ میلیون و ۲۳۸ هزار ریال معادل ۲ میلیارد و ۴۸۸ میلیون و ۱۲۲ هزار دلار بوده که نسبت به مدت مشابه سال گذشته از نظر وزنی ۲۲ درصد افزایش و از نظر ارزشی ۱۰۲ درصد رشد داشته است.
رییس اتاق بازرگانی اهواز مستعدترین مسیر جابه جایی کالاهای کشاورزی تولید شده در خوزستان به کشورهای عضو اتحادیه اوراسیا را فعالیت مرز هوایی فرودگاه دزفول بیان‌کرد و گفت: به موازات افزایش تولید، باید رشد صادرات محصولات کشاورزی در خوزستان در نظر گرفته شود، به‌همین دلیل در سال‌های گذشته تلاش زیادی برای راه‌اندازی خط هوایی دزفول به روسیه صورت گرفته است.
شهلا عموری با اشاره به اینکه سرمایه گذار مربوط به فعالیت مرز هوایی دزفول در حال تامین زمین مورد نیاز برای ایجاد باند فرود هواپیماهای کارگو (باری) است ادامه‌داد: در صورت فعالیت مرز هوایی فرودگاه دزفول، ظرفیت صادرات هوایی محصولات تولیدی استان خوزستان به شکل چشم‌گیری افزایش خواهد یافت.
وی همچنین با اشاره به ظرفیت های فرودگاهی در اهواز برای توسعه صادرات هوایی بیان‌داشت: در گذشته فرودگاه بین المللی سردار شهید سلیمانی اهواز به عنوان فرودگاه مرکز استان از کد واردات و صادرات برخوردار بود که از این طریق، تجار و بازرگانان مختلف می توانستند از طریق پروازهای مختلف، کالای صادراتی خود را به کشورهای هدف صادر کنند.
دبیر شورای گفت‌وگوی دولت و بخش خصوصی خوزستان افزود: در کنار ظرفیت‌های صادرات هوایی موجود، انتظار می رود که با همکاری و تعامل مشترکی که با گمرکات خوزستان صورت می‌گیرد، کد واردات و صادرات فرودگاه بین المللی اهواز مجدد صادر شود.
وی با تاکید بر اینکه اختصاص این کد به فرودگاه اهواز، نیازمند استقرار گمرک به صورت دایم در این فرودگاه است گفت: اگر اداره کل فرودگاه‌های خوزستان، فضای مورد نیاز استقرار گمرک را فراهم کند، فعالیت‌های صادراتی با سرعت بیشتری انجام می‌گردد.
عموری، با اشاره به آمادگی بخش خصوصی برای توسعه صادرات محصولات غیرنفتی از طریق فرودگاه اهواز و دیگر فرودگاه‌های بین المللی خوزستان ادامه داد: تجار خوزستانی، تمایل دارند که محصولات صادراتی مختلف خود را از طریق فرودگاه‌های استان به کشورهای هدف صادرکنند.
وی اضافه‌کرد: هم اکنون بخشی از محصولات تولیدی خوزستان از طریق فرودگاه شیراز، تهران و یا مسیرهای هوایی دیگر استان‌های کشور (پس از حمل و نقل زمینی داخلی) به کشورهای هدف، صادر میشود و این عملکرد صادراتی در اطلاعات و آمار استان خوزستان ثبت نمی‌شود.
دبیر شورای گفت‌وگوی دولت و بخش خصوصی خوزستان افزود: برای ساماندهی و تهیه برنامه‌ای مدون در زمینه صادرات هوایی محصولات، انعقاد تفاهمنامه‌ای چندجانبه بین اداره کل فرودگاه‌های خوزستان، گمرکات و اتاق بازرگانی اهواز پیگیری خواهد شد.
استقرار گمرک فرودگاهی در استمرار صادرات هوایی محصولات کمک می‌کند
معاون امور مسافری گمرکات خوزستان نیز با اشاره به اینکه هم اکنون انجام تشریفات گمرکی در فرودگاه اهواز ویژه پروازهای دارای محموله‌های صادراتی انجام میشود گفت: برای چنین پروازهایی، کارشناسان گمرک پیش از انجام پرواز در محل فرودگاه اهواز حاضر می‌شوند و نسبت به بررسی محصولات صادراتی اقدام می‌کنند.
محمدزمان جعفری اضافه‌کرد: تشریفات گمرکی ویژه چنین پروازهایی در برخی از روزهای هفته انجام میشود اما در صورتی که اداره کل فرودگاه‌های خوزستان فضای مورد نیاز را اختصاص دهد، آمادگی لازم برای استقرار دایم گمرک در فرودگاه اهواز وجود دارد.
استفاده از پروازهای عبوری به کشورهای عضو اتحادیه اوراسیا برای حمل کالاهای صادراتی خوزستان
رییس بازرسی گمرکات خوزستان با اشاره به اینکه عضویت ایران در اتحادیه اوراسیا فرصت مناسبی برای این استان در راستای افزایش حجم مبادلات تجاری است گفت: اجرای پیشنهاد اتاق بازرگانی اهواز برای انعقاد تفاهم‌نامه همکاری مشترک بین متولیان امور صادراتی باعث ایجاد ساختاری مشخص در به کارگیری از ظرفیت‌های مختلف به منظور توسعه فعالیت‌های تجاری خواهد شد.
شاهرخ آذرافروز افزود: یکی از این ظرفیت‌ها، انجام هماهنگی مناسب با شرکت های حمل هوایی و فعال در عرصه صادرات کالا است؛ لذا پیشنهاد میشود که از پروازهای عبوری به سمت کشورهای عضو اتحادیه اوراسیا برای صادرات هوایی محصولات مختلف خوزستان استفاده شود.
وی ادامه داد: بخشی از این پروازها به صورت خالی مسیرهای رفت و برگشت را طی می‌کنند و در صورت توقف در فرودگاه بین المللی اهواز، امکان بارگیری محموله‌های صادراتی خوزستان به مقصد این پروازها (کشورهای عضو اتحادیه اوراسیا) فراهم میشود.
طرح توسعه فرودگاه اهواز فرصتی برای افزایش مبادلات تجاری
رییس امور مالی اداره کل فرودگاه‌های خوزستان با بیان اینکه فرودگاه‌ها از مشارکت و همکاری بخش خصوصی برای افزایش حجم صادرات هوایی استقبال می‌کنند گفت: پیشنهاد میشود تعدادی از فعالان اقتصادی خوزستان به نمایندگی از تجار و بازرگانان استان از ظرفیت های موجود فرودگاه بین المللی اهواز دیدن کنند تا چشم انداز خود را با محوریت صادرات هوایی به شکل بهتری برنامه‌ریزی کنند.
صدرالدین حجاریان ادامه‌داد: با توجه به اینکه فرودگاه بین المللی اهواز در حال توسعه است، بنابراین انجام هماهنگی لازم برای شناخت هرچه بیشتر از ظرفیت‌های فعلی و آینده این فرودگاه با محوریت اتاق بازرگانی اهواز، باعث رشد مبادلات تجاری خوزستان خواهد شد.
وی افزود: تلاش میشود با همکاری بین بخشی، نسبت به استقرار گمرک فرودگاهی در فرودگاه بین المللی اهواز اقدام شود و از این طریق، روند صادرات هوایی محصولات خوزستان به ویژه در بخش کشاورزی افزایش یابد.
رییس امور مالی اداره کل فرودگاه‌های خوزستان با اشاره به اینکه مرزهای هوایی این استان نسبت به دیگر استان‌ها ،با کشورهای حوزه خلیج فارس به ویژه عراق، کویت و امارات متحده عربی نزدیکتر است گفت: هم اکنون، بخش خصوصی می‌تواند با هماهنگی که صورت می‌گیرد از طرح توسعه فرودگاه بین المللی اهواز به منظور افزایش مبادلات تجاری خوزستان استفاده کند.
حمل و نقل هوایی محصولات صادراتی به ویژه در بخش کشاورزی علاوه بر اینکه برای کشور ارزش افزوده و درآمد زایی ایجاد می‌کند، منجر به تشویق صادرکنندگان کالاها برای استفاده از روش‌های بهتر مبادلات تجاری خواهد شد. باید توجه داشت که صادرات هوایی ضمن اینکه حفظ کیفیت محصولات مختلف را درپی دارد باعث تسریع در امور صادراتی شده، و حجم مبادلات تجار را افزایش خواهد داد.
توسعه فعالیت‌های صادرات هوایی از فرودگاه‌های خوزستان باعث میشود که صادرات کالاهای تولیدی به صورت متمرکز از داخل استان انجام شود و خروج کالاهای استان از مبادی دیگر استان‌های کشور کاهش یابد.
