5

وبا ؛ بیماری روزهای گرم سال/ ۱۸ توصیه بهداشتی که باید جدی بگیریم

  • کد خبر : 22832
  • 12 تیر 1403 - 9:49
وبا ؛ بیماری روزهای گرم سال/ ۱۸ توصیه بهداشتی که باید جدی بگیریم
وبا یکی از بیماری‌های شایع جهان است که از طریق باکتری به نام ویبریوکلرا و بیشتر در روزهای گرم سال به خصوص فصل تابستان در انسان بروز می‌کند.

 به گزارش حاشیه خبر، محمدرضا سربازی مدیرگروه پیشگیری و مبارزه با بیماری‌های معاونت بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی، وبا را از جمله بیماری‌های اسهالی برشمرد که از گذشته تا به حال باعث ایجاد بسیاری از همه‌گیری‌های اسهالی بوده است.

وی با اشاره به اینکه هرساله با گرم شدن هوا شرایط برای رشد میکروب در محیط و بیمار شدن افراد فراهم می‌شود، تاکید کرد: امروزه با شناسایی زودرس بیماری و درمان بیماران، مرگ و میر این بیماری به شدت کاهش یافته است.

مدیرگروه پیشگیری و مبارزه با بیماری‌های معاونت بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی، درباره راه‌های سرایت بیماری، گفت: میکروب عامل وبا، فقط در انسان بیماری ایجاد می‌کند و از طریق مصرف آب و مواد غذایی آلوده به مدفوع انسان آلوده سرایت می‌کند. در مواردی نیز انتقال بیماری از انسان به انسان نیز ممکن است صورت گیرد.

وی با اشاره به اینکه آب و مواد غذایی آلوده به مدفوع مهم‌ترین راه ورود میکروب عامل وبا به بدن انسان است، تاکید کرد: در بحث پیشگیری از بیماری توجه به این نکته ضرورت دارد.

سربازی، دوره نهفتگی بیماری وبا را یک تا سه روز عنوان کرد و یادآور شد: این دوره ممکن است از چندین ساعت تا پنج روز به طول بیانجامد. علائم بیماری نیز معمولاً دو تا سه روز طول می‌کشد، گرچه در بعضی بیماران تا پنج روز نیز ادامه می‌یابد.

به گفته وی، اغلب مبتلایان از شروع بیماری تا چند روز پس از بهبودی می‌توانند ناقل بیماری به دیگران باشند اما درمان با آنتی‌بیوتیک مناسب که توسط پزشک تجویز شده باشد می‌تواند در کاهش مدت علائم و سرایت بیماری مؤثر باشد.

مدیرگروه پیشگیری و مبارزه با بیماری‌های معاونت بهداشتی با اشاره به نشانه‌های شایع بیماری گفت: فقط در تعداد اندکی از مبتلایان به وبا علامت معروف اسهال آبکی لعاب برنجی، استفراغ و از دست رفتن آب بدن رخ می‌دهد.

به گفته سربازی، سایر بیماران ممکن است دچار اسهال شوند که از سایر بیماری‌های اسهالی قابل افتراق نیست، حتی عده‌ای هم ممکن است هیچ نشانه‌ای از بیماری نداشته باشند. بنابراین رعایت بهداشت عمومی در پیشگیری از ابتلاء بسیار مهم است.

وی خاطرنشان کرد: در نوع علامت دار، بیماری با اسهال آبکی لعاب برنجی، حجیم، بدون تب یا زورپیچ شکم آغاز می‌شود. مدفوع بیمار به صورت مایعی شفاف آغشته به موکوس سفید رنگ است که اصطلاحاً آب- برنجی نام دارد که معمولاً بدون بو است یا بوی خفیف ماهی دارد.

سربازی استفراغ که ممکن است شدید باشد و گرفتگی دردناک ساق پاها را از دیگر علائم وبا برشمرد.

به گفته وی، بیماران بدحال مبتلا به فرم شدید بیماری ممکن است تا ۱۰ درصد از وزن بدن خود را به دلیل اسهال و استفراغ از دست بدهند. ممکن است دچار خواب آلودگی یا عدم هوشیاری شوند که در چنین شرایطی باید سریعاً فرد را به مراکز بهداشتی درمانی رساند زیرا مراجعه دیرهنگام یا عدم درمان وی خطر مرگ را به دنبال دارد.

سربازی در ادامه به افراد توصیه کرد: برای حفظ سلامت و پیشگیری از بیماری‌های قابل انتقال به وسیله آب و مواد غذایی از جمله بیماری وبا افراد باید در منزل، تفرجگاه‌ها، پارک‌ها و در حین مسافرت به نکات زیر توجه داشته باشند و در صورت ابتلاء به اسهال سریعاً به مراکز بهداشتی و درمانی مراجعه کنند.

توصیه‌های مهم برای پیشگیری از ابتلاء به وبا

۱- همیشه از آب لوله کشی تصفیه شده استفاده کنید و اگر از سلامت آب اطمینان ندارید و ناچار به استفاده از آب چاه، تانکرهای غیر کلر زده، چشمه‌ها و قنات‌ها هستید ابتدا آب را نیم ساعت جوشانده و پس از سرد شدن مصرف کنید و یا کلرزنی کنید.

۲- از یخ‌های قالبی و کارخانه‌ای غیر بهداشتی استفاده نکنید زیرا در آب مصرفی، مراحل تولید و عرضه آن احتمال آلودگی به میکروب وبا و یا سایر میکروب‌ها وجود دارد.

۳- هنگام سفر، آب و غذای سالم و مطمئن همراه داشته باشید و از نوشیدنی‌ها و غذاهای با بسته بندی مطمئن و بهداشتی استفاده کنید و در رودخانه‌ها یا آب‌های مشکوک به هیچ عنوان شنا نکنید.

۴- از آشامیدن آب‌های مشکوک در پارک‌ها، باغ‌ها و فضای سبز و از مصرف آب آشامیدنی که در منبع‌های آب کنار خیابان که دارای لیوان مشترک هستند، جدا خودداری کنید.

۵- از مصرف مواد غذایی آماده، آب میوه و آب هویج، آب زرشک، معجون، فالوده، بستنی‌های غیرپاستوریزه و غیر کارخانه‌ای، بلال، ساندویچ، سالاد و دیگر مواد خوراکی و نوشیدنی‌هایی که توسط فروشندگان دوره گرد عرضه می‌شود جدا خودداری کنید.

۶- سبزی‌ها و صیفی‌ها را حتماً پیش از مصرف سالم سازی کنید و پس از شست و شو و ضدعفونی با محلول‌های استاندارد آبکشی کرده، مصرف کنید.

۷- هنگام خرید، مواد غذایی و اقلامی نظیر نان که قابل شست و شو و پختن مجدد نیستند را در کنار میوه و سبزی‌ها شسته نشده و گوشت خام قرار ندهید.

۸- تا جای ممکن از غذاهای طبخ شده در منزل استفاده کنید.

۹- از قرار دادن سبزی و میوه‌های شسته نشده و ضدعفونی نشده در یخچال جدا خودداری کنید.

۱۰- قبل از غذا خوردن و دست زدن به مواد غذایی، دست‌های خود را با آب و صابون بشویید.

۱۱- قبل از غذا یا شیر دادن به کودک حتماً دست‌ها را با آب و صابون بشویید.

۱۲- دست‌ها را بعد از اجابت مزاج (رفتن به سرویس بهداشتی)، شستن و تمیز کردن کودک و بعد از دست زدن به مواد غذایی خام نظیر سبزیجات، گوشت، ماهی و مرغ با آب و صابون بشویید.

۱۳- ضمن رعایت بهداشت فردی از شنا کردن در استخرها، رودخانه‌ها، نهرها و یا جوی‌های آلوده خودداری کنید.

۱۴- از خود درمانی بپرهیزید و توجه داشته باشید که تجویز آنتی بیوتیک مناسب باید توسط پزشک صورت بگیرد.

۱۵- بیماری تا چند روز بعد از بهبودی نیز ممکن است قابل انتقال به دیگران باشد، پس رعایت موارد بهداشتی توسط بیمار و اطرافیان وی تا چند روز پس از بهبود ضروری است.

۱۶- مهم‌ترین مشکل اساسی در بیماری وبا از دست دادن شدید مایعات و الکترولیت‌های بدن است، بنابراین پیش از رساندن بیمار به پزشک، خوراندن مایعات فراوان و محلول ORSبه بیمار الزامی است.

۱۷- با مشاهده هر مورد ابتلاء به اسهال هرچه سریع‌تر به مراکز بهداشتی و درمانی مراجعه کنید.

۱۸- در صورتی که فرد مبتلا به وبا به موقع به پزشک مراجعه کند درمان قطعی این بیماری امکان پذیر است.

 

راههای انتقال بیماری :
* آب آلوده به مدفوع انسان
* غذای آلوده
* دستهای آلوده
محلهای پرخطر از نظر ابتلا به بیماری وبا:
*درمناطقی که آب آشامیدنی سالم دردسترس نیست.
*درمناطقی که فاضلاب ، فضولات  وزباله بصورت غیربهداشتی دفع می شود.
*در مناطقی که بهداشت فردی رعایت نمی شود.
علایم بیماری وبا:
*اسهال آبکی شدید با دفعات اجابت مزاج غیرقابل شمارش شبیه لعاب برنج وبد بو
* عدم  دل درد ودل پیچه
*استفراغ بدون حالت تهوع قبلی
*گرفتگی عضلات پشت ساق پا
*احساس پری وغرغرشکم
*عطش فراوان
*فقدان تب
*فقدان خون در مدفوع
درصورت مشاهده علایم بیماری وبا چه باید کرد؟
*مراجعه به نزدیکترین  مراکز درمانی – پایگاه سلامت ویا خانه بهداشت
*تامین آب واملاح بدن با استفاده از مایعات سالم مانند چای کم رنگ ، آب سالم ، محلول او-آر-اس  (سرم خوراکی ORS)
خودداری از مصرف خودسرانه داروهای اسهالی
*درصورتیکه فرد قادربه نوشیدن نباشد .تزریق سرم به صورت اورژانسی در مراکز بهداشتی ودرمانی
*تکمیل دوره درمان واستفاده کامل از آنتی بیوتیکهایی که پزشک تجویز نموده است.
 طرز تهیه محلول  ”  او آر اس “: 
هربسته از پودر ORSرا در یک لیتر آب جوشیده سرد شده حل می کنیم وبه مرور به بیمار می خورانیم .
قبل از استفاده از پودر  ORSباید به تاریخ انتضای آن توجه کنیم ودقت داشته باشیم که پودر تغییر رنگ نداده وچسبنده نباشد.
اگر ORSدر دسترس نبود می توان:
یک قاشق مربا خوری نمک وهشت قاشق مرباخوری شکر را در یک لیتر آب جوشیده سرد شده حل کرد.
روشهای سالم سازی آب آشامیدنی :
*جوشاندن آب ونگهداری در حالت جوش به مدت ۱ دقیقه
*گندزدایی با قرص کلر طبق دستورالعمل کارخانه سازنده
*استفاده از کلر مادر :۳ قطره کلر مادر را به یک لیتر آب اضافه نموده پس از یک ساعت قبل شرب است.(طرز تهیه کلر مادر ۱۵ گرم پرکلرین در یک لیتر آب و دور از نور وگرما نگهداری شود. )
*استفاده از آبلیمو  :۵ میلی لیتر (یک قاشق مربا خوری) آبلیمو را به یک لیتر آب اضافه نموده پس از نیم ساعت قابل شرب است.
روش صحیح شستشو وگندزدایی سبزیجات  :
پاک سازی : ابتدا سبزیجات را به خوبی پاک کنید و و در آب غوطه ور کنید .بعد از گذشت چند دقیقه
سبزی ها را از روی آب بیرون کشیده و آبکشی کنید تا مواد زائد و گل و لای آن برطرف شود .
انگل زدایی : سبزیجات را در یک ظرف متناسب با میزان سبزی ، ریخته و به ازای هر لیتر ۳ تا ۵ قطره مایع ظرف شویی معمولی به آن اضافه کرده و ظرف را از آب پر کرده و قدری به هم بزنید تا تمام سبزی در داخل کف آب قرار گیرد . مدت ۵ دقیقه سبزی را در کفآب نگه دارید ، سپس سبزی را از روی کفآب جمع آوری کرده و کف آب را تخلیه کنید . ظرف و سبزی را دوباره با آب سالم شست و شو دهید تا تمام انگل ها و باقی مانده ی مایع ظرف شویی از آن ها جدا شوند . (نباید ظرف همراه سبزیجات را در آبکش برگردانید زیرا تخم انگل سنگین است و در ته ظرف قرار میگیرد)
ضد عفونی : برای ضد عفونی و از بین بردن میکروب ها مقداری پودر پرکلرین ۷۰ در صد را متناسب با ظرف مورد استفاده ، در ظرف پر ازآب ریخته ) به ازای هر ظرف۵ لیتری ، ۱ گرم ›› نصف قاشق چای خوری ‹‹ پرکلرین ۷۰ در صد ( ، به طور کامل حل کنید تا محلول ضدعفونی کننده به دست آید ، سپس سبزی انگل زدایی شده را برای مدت ۵دقیقه در محلول ضد عفونی کننده ی اخیر قرار دهید تامیکروب های آن کشته شوند توضیح آن که اگر پرکلرین در دسترس نباشد می توانید از هر ماده ی ضد عفونی کننده ی مجاز دیگری که در داروخانه ، سوپر مارکت و یا بقالی ها وجود دارد ، طبق دستورالعمل مصرف آن ، استفاده کنید
شست و شو : سبزی ضد عفونی شده را به طور مجدد با آب سالم بشویید تا باقی مانده ی مواد گندزدا از آن
جدا شود و سپس مصرف کنید و در زمان شستشوی کلم و کاهو، کلم و کاهو باید برگ برگ شوند و همچنین مدنظر
داشته باشید که جهت شستشوی میوه نیز حتما پاکسازی و استفاده از مواد ضدعفونی کننده الزامی است .
توصیه های بهداشتی جهت پیشگیری از بیماری وبا
ازآب آشامیدنی سالم استفاده شود.
▪در مناطقی که دسترسی به آب تصفیه شده و لوله کشی وجود ندارد و از آب چاه ، تانکرها ، آب چشمه ها و …. استفاده می گردد ( مثل مواقع حوادث غیرمترقبه از جمله زلزله ، سیل و جنگ و …. ) ، حتماً قبل از مصرف ، آبجوشانده و یا کلرزنی شود ( استفاده از محلول کلر)
▪از سبزیجات و میوه جات شسته شده و ضدعفونی شده استفاده گردد.
▪قبل از تهیه غذا و توزیع غذا ، قبل ازخوردن غذا ، قبل از دادن شیر یا غذا به کودک حتماً دستها با آب و صابون شسته شود
▪باید دستها در موارد زیر با آب و صابون به طور کامل شسته شود:
بعد ازاجابت مزاج
بعد از شستن و تمیزکردن کودک
بعد از دست زدن به مواد غذایی خام نظیر سبزیجات ، گوشت ، ماهی و مرغ
. از مصرف غذاهای آماده وغیربهداشتی مثل آب میوه ، معجون ، بستنی ، ساندویچ و شیرموز خودداری گردد.
. ازدست فروشها ( آب زرشک فروشی ها ، گردوفروشی ها ، بلال فروشی ها و …) خرید نکنید.
. در آب رودخانه و جوی ها یا استخرهای آلوده شنا نکنید.
. دورنگهداشتن موادغذایی از دسترس مگس و آلودگی های دیگر
. از مصرف یخ غیربهداشتی خودداری کنید.
اعظم گرشاسبی : کارشناس مسئول آموزش سلامت مرکز بهداشت کرمانشاه
ثریا خدا کرمیان : کارشناس آموزش سلامت مرکزبهداشت کرمانشاه
کیوان عبدی : کارشناس مسئول واحد سلامت محیط شهرستان کرمانشاه
رفرنس : دستورالعمل های وزارت بهداشت
لینک کوتاه : https://hashiehkhabar.ir/?p=22832

ثبت دیدگاه

مجموع دیدگاهها : 0در انتظار بررسی : 0انتشار یافته : ۰
قوانین ارسال دیدگاه
  • دیدگاه های ارسال شده توسط شما، پس از تایید توسط تیم مدیریت منتشر خواهد شد.
  • پیام هایی که حاوی تهمت یا افترا باشد منتشر نخواهد شد.
  • پیام هایی که به غیر از زبان فارسی یا غیر مرتبط باشد منتشر نخواهد شد.