کوثر کریمی: آذر ماه سال ۹۸ بارش باران باعث بروز سیلاب در اهواز شد؛ شهروندان که تجربه سیلاب فروردین همان سال را داشتند، این بار با معضل آبگرفتگی معابر و ورود آن به منازل مسکونی خود روبه‌رو شدند.
به گزارش حاشیه خبر به نقل از خبرگزاری مهر،سال ۹۸ بسیاری از شهروندان با مشکل سوختن وسایل برقی مختلف خود روبه‌رو شده و دولت وقت تنها مبلغی را به صورت بلاعوض به آنها پرداخت کرد اما با توجه به قیمت بالای لوازم خانگی آسیب‌های وارده قابل جبران نبود.
در این مقطع زمانی با وجود پیش‌بینی هواشناسی برای بارندگی‌های بیش از ۱۰۰ میلی‌متر ولی هیچ اقدام مؤثری برای جلوگیری از بروز آبگرفتگی در شهر اهواز صورت نگرفت و آن سال بیش از ۳۰۰ خانوار از خدمات اسکان اضطراری هلال‌احمر خوزستان بهره‌مند شدند.
آذر ماه ۹۹ اما در ناباوری تمام معضل تکراری شهر اهواز باعث مشکل برای شهروندان شد و اردیبهشت ماه ۱۴۰۰ بالازدگی فاضلاب و سپس آذر ماه ۱۴۰۰ آبگرفتگی گسترده اوضاع این کلان‌شهر را نابسامان کرد.
دی ماه سال ۱۴۰۰ نیز معضل دائمی اهواز، دامن شهروندان را گرفت؛ شهردار اهواز از مناطق مختلف بازدید و طرح علاج‌بخشی برای رفع این معضل مصوب شد، طرحی که در آن آبفا و شهرداری باید برای رفع مشکل آبگرفتگی در شهر تقسیم‌کار می‌کردند.
به دی ماه ۱۴۰۱ رسیدیم اما مردم اهواز دوباره شاهد بروز آبگرفتگی در سطح معابر مختلف هستند.
مشکل خطوط فرعی رفع نشد
عضو کمیسیون اجتماعی مجلس در گفت‌وگو با خبرنگار مهر بیان می‌کند: مشکلات شبکه فاضلاب اهواز و همچنین شهرستان کارون به فرسودگی چند دهه این شبکه مربوط می‌شود که در سال‌های اخیر، مبالغی از صندوق ذخیره ارزی برای این مشکل اختصاص یافته است.سید کریم حسینی ادامه می‌دهد: برای برطرف کردن مشکلات شبکه فاضلاب اهواز در زمینه تأمین اعتبارات لازم، به عزم و نگاه ملی نیاز است.
وی می‌گوید: معضلی که در روزهای اخیر باعث شده که مشکلات سه سال گذشته تکرار شود، با وجود تخصیص اعتبارات برای این موضوع و همچنین اقدامات خوبی که از سوی شرکت آب و فاضلاب برای ساماندهی این شبکه و اجرای طرح جامع انجام شده ولی حل نشده است.
حسینی ادامه می‌دهد: تکرار این وضعیت در شهر اهواز به دلیل کُند شدن اجرای طرح جامع فاضلاب و اختصاص بودجه با فاصله زمانی بیشتر است، اگر سرعت عمل نداشته باشیم، فصل بارندگی برای به سرانجام رسیدن این اقدامات منتظر نمی‌ماند.
نماینده مردم اهواز در مجلس تصریح می‌کند: در خصوص مشکلاتی که برای تأخیر در انجام پروژه طرح جامع فاضلاب ایجاد شده موضوعات را به رئیس‌جمهور، معاون اول وی و همچنین وزرای مربوطه اعلام کردیم.
وی با اشاره به اینکه اختصاص بودجه به اندازه کافی و افتتاح چند جبهه کاری برای مثمرثمر شدن طرح فاضلاب اهواز لازم است، یادآور می‌شود: حفاری‌های بسیار مشاهده شده ولی لوله‌گذاری به علت تأمین نشدن لوله از شرکت‌های تولیدی به تأخیر افتاده و یا اینکه لوله‌گذاری انجام شده ولی آسفالت معابر صورت نمی‌گیرد.
حسینی می‌گوید: هرچند اقدامات انجام شده را انکار نمی‌کنیم و کار خطوط اصلی به خوبی پیش می‌رود ولی دلیل اصلی فوران فاضلاب و آبگرفتگی‌ها این است که هنوز خطوط فرعی در شهرها اصلاح نشده و نقاط ریزشی رفع مشکل نشده‌اند.
وی تاکید می‌کند: راه‌حل اصلی این است که دولت کار را تمام شده نداند و به نماینده خودش در استان تذکر لازم و جدی را بدهد که محور اول برای کار اتمام طرح شبکه فاضلاب اهواز و کارون باشد.
بالازدگی فاضلاب در فصول غیربارندگی وجود دارد
عضو شورای شهر اهواز در گفت‌وگو با خبرنگار مهر بیان می‌کند: در یک سال اخیر آبفا اقدامات خوبی انجام داده و نمی‌توان اتفاقات مثبت را نادیده گرفت؛ از حدود یک هزار و ۸۰۰ نقطه‌ای که دچار آبگرفتگی و بالازدگی فاضلاب شده بودند، به رقمی حدود ۱۰۰ نقطه رسیدیم.
سید محمدعلی پورموسوی می‌افزاید: مشکل در بسیاری از مناطق شهری اهواز که روزها زیرآب بودند از جمله شهرک دانشگاه، خیابان انقلاب و شیخ‌بها حل شده است؛ در برخی از این مناطق حتی در فصول غیربارندگی هم بالازدگی فاضلاب داشتیم.
مشکل در بسیاری از مناطق شهری اهواز که روزها زیرآب بودند از جمله شهرک دانشگاه، خیابان انقلاب و شیخ‌بها حل شده است؛ در برخی از این مناطق حتی در فصول غیربارندگی هم بالازدگی فاضلاب داشتیموی خبر می‌دهد: گویا فقط ۵۲ درصد طرح علاج‌بخشی برای حل این مشکل انجام شده و ۴۸ درصد آن باقی مانده است؛ در چند روز گذشته ۶۰ میلی‌متر بارندگی داشتیم که حجم عمده آن در ۱۵ – ۱۶ دقیقه رخ داد.
پورموسوی اظهار می‌کند: اگر شهرداری شبکه‌ای را برای دفع آب‌های سطحی نداشته باشد، مثل این می‌ماند که به شهرداری اعلام کنید شما مسئول دفع آب‌های سطحی هستید ولی شبکه‌ای ندارید؛ شهرداری اهواز در طرح علاج‌بخشی حتی در برخی نقاط کار لوله‌گذاری را انجام داد و امسال برای نمونه آبگرفتگی در منطقه باغ شیخ خیلی کمتر رخ داده و ماندگاری آن ۲ – ۳ ساعت بیشتر نبوده است.
عضو شورای شهر اهواز با اشاره به اینکه بخشی از مشکلات حل شده و قسمت‌های باقیمانده باید زودتر حل شوند، بیان می‌کند: برای تمام اقدامات انجام شده آبفا و شهرداری تشکر می‌کنیم ولی برای انجام ندادن دیگر اقدامات نیز تذکر می‌دهیم.
وی با انتقاد از اینکه تمهیداتی که باید برای یک بارندگی سنگین پیش‌بینی می‌شد در اهواز فراهم نشد و برای همین در بارندگی اخیر آبفا و شهرداری باز هم غافلگیر شدند، گفت: برخی نقاطی که کار انجام شده مثل قسمت جنوبی شیخ‌بها با گذشت ۶ ساعت از بارندگی باز آبگرفتگی داشت.
لزوم ایجاد شبکه دفع آب‌های سطحی برای اهواز
مجری طرح جامع فاضلاب اهواز در گفت‌وگو با خبرنگار مهر بیان می‌کند: مجموع اعتبارات مصوب برای طرح فاضلاب اهواز و کارون ۷۶۰ میلیارد تومان بوده که تخصیص پیدا کرد. ۵۳۰ میلیارد تومان از این مبلغ به صورت نقدی و مابقی به صورت اسناد خزانه بود.
مهدی ظاهرزاده با اشاره به اینکه برای اجرای طرح جامع فاضلاب اهواز و کارون در مجموع سه هزار و ۳۰۰ میلیارد تومان پروژه منعقد شده است، ادامه می‌دهد: امسال نیز حدود یک هزار و ۵۰۰ میلیارد تومان برای اجرای طرح فاضلاب اهواز و کارون اعتبار تخصیص پیدا کرد که حدود ۶۰۰ میلیارد تومان آن از طریق اعتبارات نفت تأمین شد.
وی با اشاره به اینکه ۹۰ درصد از طرح‌های ضربتی که در سال‌های گذشته مرسوم بوده برای رفع مشکل آبگرفتگی در اهواز اجرا شده است، تصریح می‌کند: اگر اجرای طرح جامع فاضلاب اهواز به اتمام برسد نهایتاً توان دفع ۵۰۰ هزار تا یک میلیون مترمکعب از آب‌های سطحی را دارد.
طراحی شبکه دفع آب‌های سطحی برای اهواز ضروری است
مجری طرح جامع فاضلاب اهواز با تأکید بر لزوم طراحی شبکه دفع آب‌های سطحی برای اهواز اضافه می‌کند: طبق ماده ۵۵ قانون دفع آب‌های سطحی و طراحی شبکه برعهده شهرداری است ولی آبفا برای شهر اهواز نه تنها به دنبال اعلام متولی برای انجام این کار نیست بلکه در کنار شهرداری اهواز برای رفع مشکل اقداماتی را انجام می‌دهد.
وی با اشاره به اینکه بر اساس آخرین محاسبات در سال جاری برای به سرانجام رسیدن طرح جامع فاضلاب اهواز به ۱۳ هزار میلیارد تومان اعتبار نیاز است که تا قبل از اتمام کار هر سال معمولاً ۲۰ درصد به مبلغ نهایی افزوده می‌شود، عنوان می‌کند: برای اجرای طرح جامع فاضلاب اهواز تأمین اعتبار یک هزار و ۲۶۷ میلیارد تومانی در سه سال مصوب شده است.
مجری طرح جامع فاضلاب اهواز در واکنش به اینکه چرا امسال نیز همچون سه سال قبل شهروندان اهوازی شاهد معضل آبگرفتگی بودند، می‌گوید: آبگرفتگی یعنی مختل شدن عبور و مرور شهروندان در فاصله زمانی مشخص (نسبتاً طولانی) بنابراین باید اعلام کنیم که با توجه به اصلاح شبکه فاضلاب در اهواز امسال سرعت تخلیه آب‌های سطحی خیلی بیشتر از سال‌های گذشته بوده است.
یک دقیقه آبگرفتگی در اهواز قابل قبول نیست
معاون خدمات شهری شهرداری اهواز در گفت‌وگو با خبرنگار مهر با اشاره به حکم انتصاب خود در تاریخ سوم آذر ماه سال جاری اظهار می‌کند: از همان روز با توجه به سوابق سال‌های گذشته اهتمام ویژه‌ای به حل چالش‌های ناشی از بارندگی‌ها و ایجاد آب‌های سطحی و رواناب‌ها داشتم اما با وجود این حضور اندک زمانی باز هم از شهروندان اهواز به دلیل قصوری که ناشی از عقب‌ماندگی‌های مزمن چند ۱۰ ساله در زمینه ایجاد تمهیداتی برای دفع آب‌های سطحی است، عذرخواهی می‌کنم.
علی شمس اژه‌ای ادامه می‌دهد: در سال‌های اخیر با عنایت ویژه مقام معظم رهبری در خصوص تأمین مالی پروژه طرح جامع آب و فاضلاب اهواز و طرح‌هایی که موسوم به پروژه‌های ضربتی یک و دو توسط شهرداری اهواز اجرا شده در مرحله اول سعی کردیم تا نقاط بحرانی آبگرفتگی را که در آبان ۹۸ تا یک هفته ماندن آب و پس‌زدگی وجود داشت و آب به درون خانه‌های مردم رفته بود، کنترل کنیم؛ در بارندگی ۵۰ میلیمتری دوم دی ماه امسال زمان ماندن آب چند ساعت و بسیار محدود بود.
وی بیان می‌کند: در برخی نقاط شاهد آبگرفتگی‌های موضعی و کاسه‌ای بودیم که با همکاری آبفا و سازمان‌های شهرداری مانند آتش‌نشانی سعی کردیم برای حل این مشکل در کوتاه‌ترین زمان ممکن در کنار شهروندان باشیم.
شمس اژه‌ای یادآور می‌شود: در خصوص بارندگی‌های دوم و سوم دی‌ماه از اواسط هفته پیش از بارندگی با اعلام سازمان هواشناسی باخبر شدیم که در روزهای پایانی هفته مشمول رحمت الهی قرار می‌گیریم و شاهد بارش‌های مطلوب در شهر اهواز خواهیم بود، در همین راستا تمهیدات لازم برای مقابله با آبگرفتگی‌های احتمالی معابر در معاونت خدمات شهری شهرداری اهواز فراهم شد.
وی اضافه می‌کند: اولین تمهید این بود که همه نیروهای اجرایی، خدماتی و ستادی این معاونت تا پایان بارندگی‌ها و عادی شدن آب و هوا در حالت آماده‌باش بوده و در سطح شهر حضور فعال داشتند.
معاون خدمات شهری شهرداری اهواز تصریح می‌کند: شهرداری اهواز در اغلب نقاطی که در سالیان گذشته دچار بحران آب‌های سطحی بوده، خطوط انتقال ویژه دفع آب‌های سطحی تأمین کرده و تدارک دیده و کار در مناطق دیگر هم پیش می‌رود؛ ۵۰ درصد لوله‌هایی که در تعهد شهرداری برای تحویل به شرکت آب و فاضلاب اهواز به منظور انجام پروژه‌های مشترک دفع آب‌های سطحی بوده به آبفا تحویل شده و ۵۰ درصد مابقی هم در حال خریداری است که به زودی تحویل می‌شود.
شمس اژه‌ای با اشاره به اینکه لایروبی خطوط فاضلاب نقش مهمی در حل مشکل آبگرفتگی‌ها دارد، می‌گوید: این اقدام با همکاری شرکت آبفا در حال انجام است و به غیر از منطقه یک و چهار که کار آنها به زودی آغاز می‌شود، بقیه مناطق هشت‌گانه لایروبی را شروع کرده و تا ۵۰ درصد تعهد خود را عملی کرده‌اند؛ پروژه احداث سپتیک و لوله‌گذاری در کوی گلدشت و نصب پمپ در ساحلی گلستان، در منطقه سه خیابان زاویه، در منطقه هشت بلوار شهید هاشمی، انتهای کوی سیاحی و ایستگاه الرحمن در منطقه ۶ از جمله پروژه‌های اجرایی هستند.
وی اظهار می‌کند: ۵۰ مکنده و جرثقیل برای کنترل مشکلات ناشی از بارش‌های احتمالی در مناطق هشت‌گانه پیش‌بینی شد و در همین بارندگی اخیر خدمات‌رسانی می‌کرد؛ همچنین ۵۰ دستگاه پمپ لجن‌کش برقی و ۲۵ دستگاه پمپ SD خودمکش سیّار دیزلی در مناطق مختلف به کار گرفته شد.
معاون خدمات شهری شهرداری اهواز خبر می‌دهد: در روز نخست بارندگی اول دی ماه بازدید و نظارت میدانی از ایستگاه پمپاژ پل شهید صیاد شیرازی در ابتدای کیان‌آباد، پمپ ایستگاه معین‌زاده در منطقه چهار، دیزل پمپ ایستگاه ولیعصر در منطقه ۶، دیزل پمپ ایستگاه شهید طاهری در منطقه هفت، دیزل پمپ ایستگاه میدان راه‌بند در منطقه هفت، پمپ کوی طاهر جنب ترمینال شرق، پمپ منطقه ۴۵ متری شهرداری، پمپ خیابان سی متری، دیزل پمپ ایستگاه پمپاژ آب‌های سطحی در منطقه گلستان، پمپ خیابان وهابی، ایستگاه پمپاژ خیابان زاویه در منطقه زیتون کارمندی، پمپ خیابان ارتش در منطقه کیانشهر، پمپ خیابان ۹ منطقه الحدید، ایستگاه پمپاژ نبش پارک دانشجو شهرک دانشگاه، پمپ کوی عابدی و ایستگاه پمپاژ دانیال در منطقه سه، ایستگاه پمپاژ بهزاد شهر، پمپ ایستگاه صنایع فولاد و پمپ راه‌بند ایثار در منطقه هشت صورت گرفت تا با همه ظرفیت نسبت به انتقال آب‌های سطحی اقدام شود.
شمس اژه‌ای با اشاره به اینکه در مقایسه با سال ۱۴۰۰ وضعیت بسیار بهبود یافته و همچنین در مقایسه با آبان ۹۸ وضعیت قابل مقایسه نبود، ادامه می‌دهد: حتی یک دقیقه آبگرفتگی از نظر من قابل قبول نیست و با مردم عهد می‌بندم که از هیچ تلاشی برای رفع نقاط آبگیر فروگذار نباشم.
وی می‌گوید: در زمینه رفع و دفع آب‌های سطحی در اهواز به عنوان شهری با میانگین بارش‌های مطلوب، بسیار کم‌کاری شده و شاید ۲۰ سال عقب‌ماندگی داریم؛ در این دوره مدیریتی جدید سعی کرده‌ایم با همکاری بین‌بخشی در کنار آبفا و سایر دستگاه‌ها نسبت به رفع مشکلات اقدام کنیم.
معضل آبگرفتگی معابر در سطح کلان‌شهر اهواز در چهار سال اخیر تکرار شده و به نظر می‌رسد اولین اقدام عاجل تعیین یک ناظر ملی برای نحوه هزینه‌کرد اعتبارات تخصیصی به طرح اصلاح شبکه فاضلاب است؛ همچنین باید نظارت دقیقی بر کیفیت اقدامات انجام شده وجود داشته باشد تا مشخص شود تأثیرگذار نبودن این اقدامات به چه علت است.
