به گزارش حاشیه خبر، چند روز قبل دختری ۲۳ ساله قدم در اداره پلیس گذاشت و گفت که جوانی آشنا او را ربوده و مورد آزار و اذیت قرار داده است. وی توضیح داد: مدتی قبل با جوانی به نام آرمان آشنا و رفته رفته به او علامند شدم. تا جایی که وقتی پیشنهاد ازدواج داد، پذیرفتم. اما چند روز پیش به بهانه خرید طلا با من قرار گذاشت و با قهوه مسموم بیهوشم کرد و نه تنها همه پول‌ها و طلاهایم را دزدید، بلکه به من تجاوز کرد. او حتی فیلم سیاهی از صحنه آزار و اذیت من تهیه و تهدید کرد که اگر شکایت کنم، آبرویم را می‌برد.
با شکایت این دختر، آرمان که جوانی ۲۸ساله است دستگیر شد و گفت که شاکی دروغ می‌گوید. وی توضیح داد: من و شاکی قبلا با هم دوست بودیم اما رابطه‌مان قطع شد و قرار است من هفته بعد با دختر یکی از دوستان پدرم ازدواج کنم. شاکی که متوجه این ماجرا شده قصد دارد با این شکایت، عروسی مرا به هم بزند. با اظهارات پسر جوان و تحقیقات بیشتر، بیگناهی وی ثابت شد و شاکی اعتراف کرد که دروغ گفته است تا اجازه ندهد پسر مورد علاقه‌اش با فرد دیگری ازدواج کند. به این ترتیب پسر جوان از اتهام آدم‌ربایی و تجاوز تبرئه شد. این پرونده اما تنها شکایت دروغین به اتهام تجاوز نبود. چرا که چند روز پیش دختر دیگری با این شکایت باعث بازداشت پسری جوان شد. ماجرا از این قرار بود که این دختر و پسر جوان در فضای مجازی با یکدیگر آشنا شده بودند اما پسر جوان بعد از مدتی به رابطه دوستی‌شان پایان داد. دختر ۱۵ساله نیز کینه به دل گرفته با حضور در اداره پلیس مدعی شد که پسر جوان او را فریب داده، به وی تجاوز کرده و همه پول‌هایش را دزدیده است. با شکایت وی، پسر جوان دستگیر شد و در حالی که تحقیقات ادامه داشت، دوست شاکی با پلیس تماس گرفت و حقیقت را فاش کرد. به این ترتیب پسر جوان آزاد شد و دختر جوان به دروغش اعتراف کرد. برای این دو دختر جوان، قرار قانونی صادر شده است و تحقیقات ادامه دارد.
شاکی یا متهم؟
در این دو پرونده، اگرچه در ابتدا دو دختر جوان شاکی بودند اما با انجام تحقیقات مشخص شد که شکایت آنها دروغین و بیگناه بودن دو پسر جوان که متهم به تجاوز، سرقت و شروع به قتل بودند، اثبات شد. حالا بحث آبروریزی دو جوانی که بیگناه در زندان بودند مطرح است و آنها در این شرایط میتوانند شکایت و اعاده حیثیت کنند. مجتبی حسین پور وکیل دادگستری و بازپرس سابق دادسرای جنایی تهران به همشهری می گوید: اگر شخصی به صورت آگاهانه و به دروغ جرمی را به شخص دیگری نسبت دهد و دروغ بودن و خلاف واقع بودن این شکات به اثبات برسد، این موضع از مصدایق بارز افترا محسوب می شود و شخص طرف مقابل که بیگناهی و برائت او ثابت شد، می تواند از شاکی اولیه تحت عنوان افترا شکایت کند. بررسی موضوع افترا و اثبات حقانیت شاکی دوم، در حقیقت به نوعی اعاده حیثیت محسوب می شود.
وی ادامه می دهد: علاوه بر این دو پرونده، معمولا در پرونده های کشف مواد مخدر شاهد چنین موضوعی نیز هستیم. معمولا فردی که با دیگری دچار اختلاف شده، برای انتقام جویی در وسایل شخصی، خودرو یا خانه وی، آلات و ادوات جرم مانند مواد مخدر جاسازی می کند تا به اصلاح برای طرف مقابل پاپوش درست کند. اگرچه طرف مقابل بازداشت می شود اما پس از آنکه بیگناهی وی ثابت شد، به سراغ شکایت از شاکی می رود. در این شرایط است که فردی که بیگناهی اش ثابت شده، می تواند اعاده حیثیت کند.
حسین پور می گوید: عنوان حقوقی خاصی، تحت عنوان درخواست اعاده حیثیت در قانون نداریم بلکه اعاده حیثیت درواقع همان اثبات بیگناهی شاکی یا دروغ بودن ادعاییست که علیه او مطرح شده است.
اعاده حیثیت در قالب دو شکایت تحت عنوان افترا و یا نشر اکاذیب، قابل طرح و پیگیری است. به این معنی که شخصی که به دنبال اعاده حیثیت از خود، نسبت به جرمی که به دروغ به او نسبت داده شده یا اظهارات خلاف واقعی که علیه او مطرح شد و باعث ورود خسارت یا ضرر و زیان معنوی(آبروریزی) شده باشد، می تواند پس از اثبات بیگناهی خود، با طرح شکایت افترا یا نشر اکاذیب، از طرف مقابل خود و اثبات این موضوع در دادگاه، از خود اعاده حیثیت کند. اما نکته ای که وجود دارد ممکن است، دادگاه بسته به نوع جرم و کیفیت ارتکاب آن، طی حکم محکومیت، علاوه بر مجازات قانونی، متهم را ملزم به عذرخواهی از شاکی نماید که عذرخواهی در اذهان عموم از مصادیق بارز اعاده حیثیت محسوب می شود.
اما مجازات افترا و نشر اکاذیت چیست؟ حسین پور در پاسخ به این سوال می گوید: مجازات افترا، جزای نقدی و نشر اکاذیب ۳ ماه تا یک سال و شش ماه حبس به همراه و ۷۴ ضربه شلاق است.
