ساسان شاه‌ویسی عضو هیات علمی دانشگاه تهران در گفت‌وگو با خبرنگار ما و در پاسخ به سوالی در مورد علت پایین بودن کیفیت خودروهای داخلی و قیمت بالای خودرو در کشور، اظهار داشت: وضعیت اقتصادی ما دچار یک آشفتگی شده و نظام اقتصادی ما دچار از دست رفتگی‌ها و تعلیقاتی است.
وی افزود: شاید عمدتاً آشفتگی ناظر به قیمت و عرضه خودرو تعبیر شود به صورتی که هم مصرف کننده به شدت احساس زیان می‌کند و هم از طرفی تولید کننده می‌گوید که برای من صرفه اقتصادی ندارد؛ کما اینکه می‌بینیم که خودروسازان اصلی عمدتاً زیان‌ده هستند و هرچه به آنها تسهیلات داده می‌شود و به آنها کمک می‌شود باز می‌بینیم که آن اتفاق موثر نمی‌افتد.
شاه ویسی با بیان اینکه دولت هم خود را قیم صنعت خودرو می‌داند و هم از سوی دیگر عملا خودروسازان فاقد قَیِّم هستند، گفت: دولت به هیچ وجه نتوانست انحصاراتی که در پایین دست و بالا دست توزیع و تولید خودرو به وجود آمده را راهبری کند.
این کارشناس مسائل اقتصادی افزود: به نظر می‌رسد که خودروسازان هم در تغییر کارایی و کیفیت خودرو و مدیریت هزینه و کاهش قیمت نتوانستند کاری انجام دهند و عمدتاً هم مشکل را گردن تحریم می‌اندازند.
وی افزود: یادمان نمی رود که یک زمان انجمن خودروسازان می‌گفت اگر دلار فلان قیمت شود، فلان اتفاق خواهد افتاد و شرط می‌گذاشتند که ما برای سال بعد با این نرخ خودرو خواهیم فروخت و بازار را دچار تحریک می کردند و چیزی به اسم حاشیه بازار را به وجود آوردند و روی آن مانور می‌دادند.
شاه ویسی با بیان اینکه همه این عوامل نشان دهنده یک زیان بزرگ ملی در حوزه تولید خودرو و مخصوصاً خودروی ملی است، تصریح کرد: یکسری نظامات تک‌بعدی به اسم واردات خودرو نیز مطرح است که نه تکلیفی برای خودروسازان معین می‌کند و نه ظرفیت اثربخشی را برای بخش بزرگی از مصرف‌کنندگان و بازار به وجود می‌آورد.
این کارشناس مسائل اقتصادی ضمن تاکید بر اینکه در این وضعیت یک انحصار چند جانبه و ممنوعیت‌ها برای واردات شرایط را برای تحمیل یک اراده غیر منطقی توسط خودروسازان به وجود آورده است، بیان داشت: در عین حال این فقط مصرف کننده نیست که ضرر می بیند بلکه ظرفیت های فنی و تولیدی خودروسازها و رقابتی که باید مطرح شود نیز دچار زیان می‌شوند.
شاه ویسی افزود: یک رویکرد جهانی هست که هم به کیفیت و هم به قیمت نظارت دارد ولی این مولفه‌ها برای ما موضوعیت پیدا نکرده و به نظر می‌رسد دنیای خودروسازها که ما اصرار داریم که رقابتی فرض بکنیم، در ایران حمایتی تعریف می‌شود.
وی ادامه داد: یک زمانی کمیته امداد را برای حمایت از اقشار آسیب پذیر ایجاد کردیم و امروز وزارت صمت ایجاد شده تا از خودروسازان حمایت شود و تا حرفی هم زده می‌شود، می‌گویند اگر تولید خودرو پایین بیاید به این میزان دچار از دست رفتگی در اشتغال خواهیم شد.
این استاد دانشگاه با بیان اینکه نگاه حمایتی به خودروسازی، نگاه رقابتی به خودروسازی را دچار از دست رفتگی کرده است، خاطرنشان کرد: شاید خودروسازها فکر کنند در کوتاه مدت برنده این شرایط تحمیلی هستند ولی در دراز مدت این خودروسازان هستند که یکی از بازندگان بزرگ به حساب می آیند و چه بسا اگر مقداری قدرت خرید بالاتر برود سال ۹۴ را نباید فراموش کنیم که کمپین «نه به خرید خودرو» شکل گرفت و وزیر صمت آن زمان گفت هرکسی این شعار را می‌دهد خیانت می‌کند.
شاه ویسی افزود: صنعت خودروسازی ما به جز اینکه وظیفه اش ساخت اتومبیل است، وظیفه قطعه سازی را هم شامل می‌شود و چیزی که کمتر به آن توجه می‌شود این است که قطعه سازان به عنوان یک قطب چه نقشی در سرعت بخشیدن به این صنعت و روز آمد کردن خودروسازی دارند.
وی با بیان اینکه این صنعت یک زنجیره‌ای از بنگاه‌های کوچک و بزرگ را به وجود آورده و حدود یک میلیون نفر را به عنوان بازیگر در درون خود جای داده است، گفت: اما آیا باید امروز نگاه ما فقط صرفاً به کارگران بخش خودرو باشد؟ اگر قرار شد لایحه‌ای برای واردات شکل بگیرد، آیا فقط باید نگاهمان به خودروساز باشد و صرفا باید یک تصادف مثل حادثه بهبهان رخ دهد، تا یادمان بیفتد که کیفیت یکی از لازمه‌های خودروسازی است؟
این استاد دانشگاه افزود: نگاه‌های موجود در مورد صنعت خودرو از جامعیت برخوردار نیست تا یک نگاه عمومی به وجود بیاید که هم مشکل مصرف‌کننده و هم مشکل تولیدکننده و هم مشکل دولت را حل کند.
شاه‌ویسی گفت: می‌گویند امروز بخش بزرگی از خودروسازی خصوصی شده، پس چرا در بسیاری از موارد دولت خود را فدای خودروساز می کند؟
وی خاطرنشان کرد: اگر چند روز پیش هیات مدیره خودروساز و دیروز مدیرعامل ایران خودرو و سایپا تغییر کرد، چرا همه این را از چشم وزیر جدید صمت می بینند و چرا پای دولت در خودرو درگیر است ولی نمی توانیم هیچ مسئولیتی را متوجه آن بکنیم؟
شاه ویسی تصریح کرد: حاشیه سودهای بسیاری را خودروسازها می برند که نمونه‌اش را در دادگاه اخیر گروه کروز و برادر رئیس جمهور سابق دیدیم و باید دید این دامنه چگونه می‌تواند حل شود.
وی با بیان اینکه ما نیازمند جامعیتی هستیم که در درون آن هم قطعه‌ساز و هم صادراتی شدن خودروها نیز مطرح شود، گفت: تاسف بارتر از حادثه بهبهان از دست رفتن قابلیت‌های تولیدی خودرو در بازار بالقوه اثرگذار و راهبردی ایران است و سوال اینکه چگونه یک میلیون و ۴۰۰هزار دستگاه تولید خودرو به ۵۰۰هزار خودرو رسید و این ۵۰۰ هزار خودرو هم بی‌کیفیت‌تر شد.
شاه ویسی افزود: نظام تصمیم‌گیری در کشور از جامعیت برخوردار نیست و سوداگران در هر رنگ و لعاب سعی می‌کنند نگاه جامع را خرد کنند و شکل جزیره‌ای به آن بدهند و هر کدامشان در حوزه مد نظر خود فشارهای سوداگرانه را اعمال کنند.
وی گفت: ما یک سند جامع نیاز داریم که مهم‌ترین آسیب‌های وضعیت صنعت خودرو را به عنوان یک کالای راهبردی در نظام اقتصاد ملی شناسایی کند و نباید منتظر باشیم که مانند سیاست‌های کلی اقتصاد مقاومتی سیاست های کلی خودرو سازی را هم در کشور ابلاغ کنند.
وی افزود: ذی‌نفعان و بازیگران با راهبری مجلس، جای متهم کردن و باید و نباید کردن، باید به یک اجماع ملی برسند که در قالب یک سند جامع هم مشکلات هم ظرفیت‌ها را شناسایی کنند و هم یک بار برای همیشه یک خلاقیتی به خرج بدهند تا رئیس پلیس راهور هر روز نگوید که من اجازه پلاک‌گذاری نمی‌دهم.
