کشور ایران به علت اقلیم خشک و نیمه خشکی که دارد، همواره در معرض مشکلات مربوط به کم آبی، خشکسالی و بیابان زایی قرار دارد. تغییرات اقلیمی به عنوان چالشی جهانی و در کنار آن فعالیتهای انسانی و برخی تصمیمهای مدیریتی در داخل کشور سبب شده تا معدود پهنههای سبزرنگ باقی مانده در ایران نیز جای خود را به رنگ خشک بیابان بدهند. در ادامه به ۱۴ نکته درباره بیابانزایی اشاره میکنیم:
* بیابانزایی نوعی تخریب زمین است که در پی آن منطقه به زمینی خشک و لم یزرع تبدیل میشود.
* معمولاً چنین منطقهای آب، پوشش گیاهی و حیات وحش خود را از دست میدهد.
*اگر مناطق دارای جریانات سطحی مانند تالابها و دریاچهها بهدلیل استفاده از منابع آبی دچار کاهش سطح آبی شوند، تبدیل به مناطق بیابانی خواهند شد.
*براساس اطلس مناطق بیابانی نیز بیش از ۸۸ درصد از کشور میتواند تحت تاثیر بیابانزایی قرار گیرد.
* طی دهه اخیر حدود یک میلیون هکتار کانون گرد و غبار فعال به آمار بیابانهای کشور افزود شده است.
*اعمال سیاستهای نادرست در زمینه مدیریت منابع آب و کشاورزی و تغییر اقلیم و دخالتهای انسانی از اصلیءترین علل بیابانزایی هستند.
* در سالهایی که با خشکسالی مواجه هستیم، وسعت بیابانهای کشور بهدلیل عدم رویش کافی پوشش گیاهی افزایش مییابد.
*اگر گسترش سدسازیها، افزایش سطح زیر کشت و عدم مدیریت آب در کشور ادامه پیدا کند، در آیندهای نزدیک دشتهای بزرگ و تولیدی کشور به علت بیابانزایی از چرخه خارج خواهند شد.
*وابستگی شدید دامداران به مرتع و سدسازی بدون توجه به مدیریت آب از دیگر عوامل بیابانزایی است.
*بیابانزایی و کاهش مساحت بافت جنگلی بهطور مستقیم سبب تولید ریزگرد میشود.
*روز جهانی مبارزه با بیابانزایی و خشکسالی هر سال هفدهم ژوئن، به منظور ارتقای آگاهی عمومی از تلاشهای بینالمللی برای مبارزه با بیابانزایی برگزار میشود.
*مدیریت مبتنی بر مشارکت جوامع محلی با کاربریهای متجانس مانند اکوتوریسم بیابانی، پرورش شتر، نیروگاههای بادی وخورشیدی میتوانند از راهکارهای مدیریت بیابانزایی باشند.
*کاهش چرای دام در مراتع حساس و کمپوشش و فرهنگسازی در جهت کاهش فشار بر اراضی حساس و کم بارش و دارای اقلیم خشک و شکننده در میان آحاد جامعه نیز از دیگر راهکارهای مقابله با پدیده بیابانزایی است.
*استفاده از ظرفیت اشتغالزایی در بیابانها میتواند از بهرهبرداریهای بیش از حد – که منجر به بیابانزایی میشود – جلوگیری کند.