تیم ملی فوتبال ایران اوضاع خوبی ندارد. حتی دراگان اسکوچیچ، سرمربی آرامِ تیم ملی هم صبرش لبریز شد و اعلام کرد به زودی در یک کنفرانس مطبوعاتی راجع به اوضاع فعلی صحبت خواهد کرد. دیدار با کانادا لغو شد و اظهاراتی که مسوولین درباره مسابقه با برزیل، آرژانتین، اکوادور و … می‌دانند هم به حقیقت تبدیل نشد.
یکی از بهترین نسل‌های فوتبال ایران که موفق شد به راحتی جواز حضور در سومین جام جهانی متوالی و ششمین جام جهانی در طول تاریخ را به دست بیاورد احتمالا با کمترین بازی دوستانه راهی قطر می‌شود تا مقابل رقبای گردن‌کلفت و قدرتمندی چون انگلیس، آمریکا و یکی از بین ولز، اسکاتلند یا اوکراین صف‌آرایی کند.
در این گزارش مقایسه‌ای داشتیم بر روند آماده‌سازی تیم‌های ملی فوتبال ایران پیش از پنج جام جهانی گذشته. جایی که کمترین بازی دوستانه پیش از جام جهانی ۱۹۷۸ بود که پنج بازی انجام دادیم و بیشترین مسابقه به پیش از جام جهانی ۹۸ برمی‌گردد که با ۱۱ مسابقه آماده حضور در فرانسه شدیم.
جام جهانی ۱۹۷۸: پنج مسابقه
تیم ملی فوتبال ایران در خلال رقابت‌های انتخابی جام جهانی دیدارهایی را مقابل تیم‌های مجارستان(۲۴ اسفند ۱۳۵۵ در ورزشگاه امجدیه که با نتیجه ۲ بر صفر شکست خوردیم. این مسابقه آخرین بزای پرویز قلیچ‌خانی برای تیم ملی هم بود)، آرژانتین(۲ فروردین ۱۳۵۶ در ورزشگاه سانتیاگو برنابئو که پس از تساوی یک بر یک در ضربات پنالتی شکست خوردیم. این مسابقه در قالب جشنواره مادرید به انجام رسید) و رومانی(تساوی بدون گل در ورزشگاه ازادی در تاریخ ۱۴ مرداد ۱۳۵۶) برگزار کرد اما به صورت رسمی و پیش از فرا رسیدن جام جهانی ۱۹۷۸ شاگردان حشمت مهاجرانی پنج بازی تدارکاتی داشتند.
هم‌گروهی با ۲ تیم اروپایی باعث شد تا فدراسیون فوتبال ایران تمرکزش را روی بازی با نمایندگان این قاره بگذارد. سه مسابقه اول به میزبانی ورزشگاه ازادی تهران انجام شد.
ایران ابتدا به مصاف یوگوسلاوی رفت که این دیدار با نتیجه مساوی بدون گل تمام شد. سپس مصاف با ولز از راه رسید که تیم میهمان با یک گل برتری را از آن خود کرد. در ادامه به دیدار بلغارستان رفتیم که تساوی یک بر یک حکمفرما شد.
بازی چهارم در تاریخ ۲۱ اردیبهشت ۱۳۵۷ برابر فرانسه به انجام رسید. دیداری که در شهر تولوز برگزار شد و تیم میزبان با حساب ۲ بر یک به پیروزی دست یافت. تک گل ایران به وسیله حسن روشن زده شد.
آخرین مسابقه پیش از جام جهانی در مقابل غنا بود. رقابتی در چارچوب جام آفریقا- آسیا که دور برگشت آن هرگز برگزار نشد اما ایران توانست با سه گل حریف آفریقایی خود را در هم بکوبد و با برد به استقبال جام جهانی ۱۹۷۸ برود.
جام جهانی ۱۹۹۸: ۱۱ مسابقه
با ریاست محسن صفایی فراهانی، روابط بین‌المللی فدراسیون فوتبال بهتر از ادوار دیگر شده بود. ایران در راه جام جهانی ۱۹۹۸ فرانسه بازی‌های دوستانه پرتعدادی را انجام داد.
در خلال رقابت‌های مقدماتی جام جهانی ۲ بازی با امارات و کانادا ترتیب داده شد اما پس از صعود دراماتیک مقابل استرالیا، دیدارها و اردوهای متوالی از راه رسید.
شاگردان تومیسلاو ایویچ در تورنمنت چهارجانبه هنگ‌کنگ به مصاف شیلی و نیجریه رفتند. بازی اول در تاریخ هشت بهمن ۱۳۷۶ مقابل نماینده آفریقا بود. مسابقه‌ای که با برتری یک بر صفر نیجریه تمام شد. سه روز بعد نوبت به مصاف با شیلی بود. مهدی مهدوی کیا تک گل ایران را به ثمر رساند تا بازی با تساوی یک بر یک به ضربات پنالتی برود و نماینده امریکای جنوبی پیروزی را مال خود کرد.
تیم ملی ایران سپس به اردویی مهم و سرنوشت‌ساز در فرانسه رفت. گنگان، نانت و مون‌پلیه رقبای ایران در این اردو بودند. پیروزی ۲ بر یک مقابل نانت که با سال تحویل همراه شده بود از خاطره‌های جالب این اردو است. سیروس دین‌محمدی زننده هر ۲ گل ایران در آن دیدار بود. شاگردان ایویچ در بازی اول یک بر صفر به گنگان باختند و دیدار نهایی را هم با سه گل شکست خوردند.
پیش از برگزاری جام ال‌جی ایران در ورزشگاه تختی تبریز به مصاف کویت رفت. مسابقه‌ای که با نتیجه مساوی یک بر یک خاتمه یافت. علیرضا منصوریان زننده تک تیم میزبان بود.
سپس جام چهار جانبه ال‌جی. ایران رو در روی مجارستان قرار گرفت و با ۲ گل بازنده شد تا به دیدار رده‌بندی برود. ۲ اردیبهشت ۱۳۷۷ و پیروزی یک گله مقابل جامائیکا که شبیه‌سازی بود برای آمریکا. تک گل ایران را محمد خاکپور به ثمر رساند.
همچنان اردوها در راه بود. ایران در ادامه راهی ایتالیا شد تا مقابل ۲ تیم اینترمیلان و رم قرار بگیرد. ابتدا پیروزی چهار بر یک مقابل تیم نصفه و نیمه اینتر در راه بود. علی دایی(۲بار)، مهدی مهدوی کیا و کریم باقری پاسخ گل آلوارو رکوبای اروگوئه‌ای را دادند. بازی دوم اما منجر به یکی از سخت‌ترین شکست‌های ایران و اخراج تومیسلاو ایویچ شد. ما با نتیجه هفت بر یک مغلوب آ اِس رم شدیم. علی دایی تنها گل ما را به ثمر رساند.
۱۱ روز پیش از مصاف با تیم ملی فوتبال یوگوسلاوی در جام جهانی، ایران در خاک کرواسی به مصاف تیم ملی این کشور رفت. اولین بازی با سرمربیگری جلال طالبی که منجر به باختی ۲ بر صفر مقابل تیمی شد که قرار بود با سرمربیگری میروسلاو بلاژویچ، سومی جهان را به دست بیاورد.
پس کارنامه بازی‌های دوستانه ایران پیش از جام جهانی ۹۸ بدین صورت بود: سه برد، ۲ مساوی و ۶ باخت.
جام جهانی ۲۰۰۶: هفت مسابقه
سومین حضور ایران در جام جهانی با سرمربیگری برانکو ایوانکوویچ رقم خورد. در خلال مسابقات مقدماتی دیدارهای تدارکاتی جالبی در برابر تیم‌های آلمان، پاناما، بوسنی و هرزگووین و جکهوری آذربایجان انجام دادیم اما پس از مسابقه آخر انتخابی مقابل ژاپن شاهد برگزاری بازی‌هایی بودیم که در ادامه به آنها خواهیم پرداخت:
لیبی در تاریخ ۲ شهریور ۱۳۸۴ اولین حریف ایران بود که در تهران با چهار گل علی دایی، محمد علوی و جواد نکونام(۲گل) بررقه شد. ۲۰ مهر همان سال به سئول رفتیم تا مقابل کره جنوبی قرار بگیریم. این بار باخت ۲ بر صفر نصیب شاگردان برانکو شد.
گل‌های علی دایی و وحید هاشمیان حکم به برتری ۲بر صفر ایران مقابل توگو در آبان ۸۴ داد. در این بین، ملی‌پوشان در مقدماتی جام ملت‌های ۲۰۰۷ با چهار گل چین تایپه را در هم کوبیدند. آندو، علی دایی و مهرزاد معدنچی(۲بار) گلزنان ما بودند.
آخرین دیدار سال ۱۳۸۴ مقابل کاستاریکایی بود که باید نقش حریفِ شبیه به مکزیک را بازی می‌کرد. رقابتی جذاب و دیدنی در ورزشگاه آزادی که با برتری سه ۲ بر ۲ ملی‌پوشان به اتمام رسید. علی دایی، علی کریمی و وحید هاشمیان برای ما موفق به گلزنی شدند. کاستاریکا هم یکی از مسافرین جام جهانی بود و در بازی افتتاحیه به آلمان باخت.
در استانه جام جهانی و در خرداد ۱۳۸۵ ۲ بازی با کرواسی و بوسنی تدارک دیده شد. ایتدا با گل‌های آرش برهانی و علی کریمی در خاک کرواسی مقابل این تیم به تساوی رسیدیم و سپس در تاریخ دهم خرداد با شکست پنج بر ۲ بوسنی و هرزگووین راهی آلمان شدیم. در روز بدرقه رضا عنایتی، رسول خطیبی، وحید هاشمیان، مهرزاد معدنچی و رحمان رضایی دروازه حریف اروپایی را باز کردند.
جام جهانی ۲۰۱۴: ۹ مسابقه
تیم تحت هدایت کارلوس کی‌روش در خلال مسابقات مقدماتی جام جهانی ۲۰۱۴ دیدارهای دوستانه‌ای را با فلسطین، اردن، آلبانی، تونس، اردن، تاجیکستان و عمان برگزار کردند. پس از پایان مسابقات انتخابی جام جهانی ۲۰۱۴ نوبت به چند بازی در چارچوب مقدماتی جام ملت‌های ۲۰۱۵ و دیدارهای دوستانه رسید.
تایلند ۲ بار در مهر و آبان سال ۱۳۹۲ با نتایج ۲-۱ و ۳-۰ در تهران و بانکوک مغلوب ایران شد. جلال حسینی، اشکان دژاگه، علیرضا جهانبخش و رضا قوچان‌نژاد(۲بار) برای ایران در این ۲ دیدار موفق به گلزنی شدند. در ابان همان سال و در همان تورنمنت به دیدار لبنان رفتیم و چهار بر یک در بیروت به پیروزی دست پیدا کردیم. امیرحسین صادقی، جواد نکونام و رضا قوچان‌نژاد(۲بار) در صف گلزنان قرار گرفتند. در نهایت کویت را هم در کرج با نتیجه سه بر ۲ از پیش رو برداشتیم. یعقوب کریمی، پیام صادقیان و کریم انصاری‌فرد گلزنان ایران بودند.
نوبت به دیدارهای تدارکاتی رسید. آخرین مسابقه سال ۹۲ را در ورزشگاه آزادی مقابل گینه انجام دادیم و با حساب ۲ بریک باختیم. گوچی برای ایران گلزنی کرد.
سپس راهی اردوی اتریش شدیم. از ۲۸ اردیبهشت تا ۹ خرداد ۹۳ سه مسابقه را انجام دادیم. ابتدا تساوی بدون گل مقابل بلاروسی که شبیه به بوسنی بود. در ادامه تکرار همین نتیجه مقابل مونته نگرویی که شبیه به بوسنی بازی می‌کرد. مسابقه سوم و پایانی در خاک اتریش برابر آنگولا بود که مثل نیجریه فوتبال بازی می‌کرد. کریم انصاری‌فرد برای ایران گل زد اما بازی یک بر یک تمام شد.
و نهایتا پیروزی ۲ بر صفر مقابل ترینیداد و توباگو در شهر سائوپائولو. حریفی که فوتبالش بی‌شباخت به نخستین حریف ایران در جام جهانی نبود. احسان حاج‌صفی و جواد نکونام آخرین گلزنان ایران پیش از فرا رسیدن جامِ برزیل بودند.
جام جهانی ۲۰۱۸: ۹ مسابقه
پاپوآ گینه نو، عراق و مونته نگرو سه تیمی بودند که در بین بازی‌های دور نهایی انتخابی جام جهانی مقابل ایران مسابقه دوستانه به انجام رساندند. بعد از پایان این دیدارها ۹ دیدار دوستانه برگزار کردیم که منجر به ثبت ۶ پیروزی، یک تساوی و ۲ باخت شد.
در مهر ۱۳۹۶ ابتدا با ۲ گل کریم انصاری‌فرد در ورزشگاه ازادی توگو را شکست دادیم. سپس راهی روسیه شدیم تا با گل سردار ازمون در شهر کازان مقابل میزبان جام جهانی به تساوی یک بر یک برسیم.
آبان‌ماه ۹۶ به برگزاری ۲ مسابقه با پاناما و ونزوئلا در اتریش و هلند اختصاص داد. پانامایی که در جام جهانی هم حضور داشت را با گل‌های اشکان دژاگه و سامان قدوس، ۲ بر یک بردیم و با تک گل علیرضا جهانبخش، ونزوئلا را با باخت روانه خانه‌اش کردیم.
آخرین بازی سال در اسفندماه جنجالی از آب درآمد. دیدار با تیم ناشناخته سیرالئون که محلی بود برای درخشش علی قلی‌زاده. او ۲ گل زد و خانزاده و کاوه رضایی هم دیگر گلزنان ایران در پیروزی چهار بر صفر بودند.
ابتدای سال ۹۷ همراه شد با ۲ بازی دوستانه سنگین. ابتدا در خاک تونس مقابل این تیم یک بر صفر شکست را پذیرا شدیم. چهار روز بعد در اتریش، الجزایر، تحت نظر رباح ماجر را با گل‌های سردار آزمون و مهدی طارمی با نتیجه ۲ بر یک با شکست مواجه کردیم.
پیش از آغاز جام جهانی و در خردادماه ترکیه و لیتوانی حریف تیم کی‌روش شدند. ابتدا در استانبول با حساب ۲ بر یک به ترکیه باختیم. تک گل ایران توسط اشکان دژاگه زده شد. آخرین بازی اما با برد همراه بود. کریم انصاری‌فرد در خاک روسیه تک گل بازی با لیتوانی را به ثمر رساند.
جام جهانی ۲۰۲۲: فعلا صفر مسابقه!
ازبکستان، بوسنی و سوریه سه تیمی بودند که در خلال رقابت‌های انتخابی جام جهانی به مصاف ایران رفتند. ما می‌توانستیم تا آغاز جام جهانی قطیر در ۲ پنجره خرداد و شهریور ۶ بازی دوستانه را به انجام برسانیم اما حالا و پس از لغو دیدار با کانادا، چهار دیدار ممکن در پنجره نخست را از دست دادیم و اگر فدراسیون فوتبال نتواند حریفی را برای این پنجره مهیا کند می‌بایست نهایتا با انجام ۲ مسابقه به جام بیست و دوم اعزام شویم.
این یعنی بدترین آماده‌سازی در تاریخ فوتبال ایران. حتی اگر در این پنجره یک دیدار دوستانه تدارک دیده شود و بتوانیم از هر ۲ فرصت پنجره بعدی استفاده کنیم؛ بازهم آماده‌سازی این جام جهانی در قعر جدول آماده‌سازی‌های فوتبال ایران در تاریخ بزرگترین رویداد فوتبالی جهان قرار می‌گیرد.
