هفت فایدهٔ «ویتامین دی»

فواید «ویتامین دی» مدت‌هاست که گزارش شده است، اما آیا برای سلامت و تندرستی این ماده مغذی را در رژیم غذایی روزانه خود به اندازه کافی دریافت می‌کنید؟

این دریافت می‌تواند بهره‌گیری روزانه از نور خورشید باشد یا مکمل یا غذاهای غنی‌شده. در واقع، دریافت میزان کافی از ویتامین دی، برای قوی نگه داشتن استخوان‌ها و تقویت سیستم ایمنی بدن امری حیاتی است.

به گزارش ایتنا و به نقل از لایوساینس، «ویتامین دی» یک ماده مغذی با فواید فراوان برای سلامت جسمی و روان است. با این حال، در کنار غذاها و نوشیدنی‌های غنی شده مانند شیر، غلات صبحانه، ماست و آب پرتقال، غذاهای بسیار کمی هستند که به طور طبیعی حاوی ویتامین دی باشند.

بهترین منابع غذایی ویتامین دی، عبارتند از ماهی‌های چرب مانند سالمون و روغن کبد ماهی، در حالی که تخم مرغ، پنیر و قارچ حاوی مقادیر اندکی از این ویتامین هستند.

همچنین وقتی پوست ما در معرض آفتاب قرار می‌گیرد، بدن ما ویتامین دی می‌سازد. اما همانطور که همه ما می‌دانیم، استفاده از کرم ضدآفتاب و ماندن در سایه برای کاهش خطر ابتلا به سرطان پوست هم از اهمیت به‌سزایی برخوردار است.

افراد مسن و افراد با پوست تیره برای تولید ویتامین دی کافی، تلاش می‌کنند از نور خورشید بهره ببرند. بنابراین چگونه می‌توانیم مطمئن شویم که این ماده مغذی حیاتی را به اندازه کافی دریافت می‌کنیم؟

یکی از ساده‌ترین راه‌ها برای دریافت ویتامین دی کافی در رژیم غذایی روزانه، مکمل‌های ویتامین دی است که در کپسول‌ها، اسپری‌ها و جویدنی‌ها موجود است. البته بهتر است اطمینان حاصل کنید که بسته به سن شما، میزان ویتامین دی را که مؤسسه ملی بهداشت توصیه می‌کند، چقدر است.

فواید ویتامین دی چیست؟

به گفته رهاف آل بوچی (متخصص تغذیه و سخنگوی آکادمی تغذیه و رژیم غذایی ایالات متحده)، ویتامین دی فواید متعددی دارد. وی می‌گوید: «ویتامین دی به جذب کلسیم و فسفر که برای سلامت استخوان و دندان‌ها مهم هستند، کمک می‌کند.

ویتامین دی همچنین در پیشگیری از بیماری‌هایی مانند بیماری قلبی و دیابت نوع ۲ نقش دارد و خطر ابتلا به افسردگی را نیز کاهش می‌دهد».

ما در ادامه، به بررسی برخی از این فواید کلیدی پرداخته‌ایم تا ببینیم که این ماده مغذی مهم برای سلامت جسمی و روانی ما چه کاری می‌تواند انجام دهد.

۱. به سامانهٔ ایمنی تن، کمک می‌کند

به گفتهٔ مرکز کنترل و پیشگیری از بیماری‌‌ها (CDC)، ثابت شده که ویتامین دی در حال حاضر برای کمک به سامانهٔ ایمنی و برای مقاومت در برابر باکتری‌ها و ویروس‌های مهاجم نقش مهمی بازی می‌کند. اما همه‌گیری اخیر کووید-۱۹ نشان داده است که ویتامین دی می‌تواند در پشتیبانی از سامانهٔ ایمنی در برابر بیماری‌های شدیدتر نیز کارآمد باشد.

یک بررسی منتشرشده در سال ۲۰۲۲ در مورد نقش ویتامین دی در مبارزه با کووید-۱۹ نشان داد که سطوح پایین ویتامین دی ممکن است خطر عفونت را افزایش دهد و می‌تواند شدت آن را نیز افزایش دهد.

محققان به این نتیجه رسیدند که مکمل ویتامین دی می‌تواند از افراد در برابر بیماری‌های تنفسی محافظت کند و از پیشرفت آن در شدت جلوگیری نموده و خطر مرگ را کاهش دهد.

۲. باعث قوی‌تر شدن استخوان‌ها و دندان‌ها می‌شود

ویتامین دی برای ساخت و حفظ استخوان‌ها و دندان‌های قوی و سالم، حیاتی است. تن و بدن ما این کار را با افزایش جذب کلسیم و فسفر در روده انجام می‌دهد، که به استخوان‌ها کمک می‌کند تا معدنی شوند و استحکام و سختی را افزایش دهند.

عدم دریافت ویتامین دی کافی، می‌تواند منجر به از دست دادن دندان‌ها شود و استخوان‌ها را نیز شکننده و ضعیف کند. حتی این امر می‌تواند باعث راشیتیسم در کودکان و پوکی استخوان در افراد مسن شود. با توجه به جمعیت قابل‌توجه بزرگسالان که در معرض خطر ابتلا به پوکی استخوان هستند، ویتامین دی می‌تواند ابزاری قدرتمند در افزایش سلامت استخوان‌ها باشد.

۳. به سلامت قلب کمک می‌کند

ویتامین دی به تنظیم عملکرد قلب و کاهش فشار خون کمک می‌کند، در حالی که کمبود ویتامین دی با مشکلات قلبی، سفت شدن عروق و فشار خون بالا همراه است.

اگرچه شواهد کافی برای حمایت از این نظریه وجود ندارد که مکمل ویتامین دی می‌تواند خطر ابتلا به بیماری‌های قلبی عروقی (CVD) را کاهش دهد، اما بسیاری از متخصصان سلامت استدلال می‌کنند که این مکمل باعث کاهش سطح کلسترول خون و فشار خون بالا می‌شود که هر دو می‌توانند خطر ابتلا بهCVD  را کاهش دهند.

۴. می‌تواند از دیابت نوع ۲ جلوگیری کند

ویتامین دی می‌تواند به بدن کمک کند تا حساسیت خود را به انسولین (یعنی همان هورمونی که سطح قند خون را تنظیم می‌کند)، بهبود بخشد. این امر می‌تواند خطر مقاومت به انسولین را کاهش دهد که در غیر این‌صورت می‌تواند منجر به دیابت نوع ۲ شود. مطالعات پرشماری کمبود ویتامین دی را با ابتلا به دیابت نوع ۲ مرتبط دانسته‌اند.

۵. می‌تواند از گسترش سرطان جلوگیری کند

طبق گزارش‌های علمی، ویتامین دی می‌تواند پیشرفت تومورهای سرطانی خاص را مهار یا کُند کند. این امر ممکن است به دلیل اثر ضدالتهابی آن باشد، یا به دلیل اینکه ممکن است بتواند رشد عروق خونی تومور را متوقف نماید.

یک فراتحلیل در سال ۲۰۱۹ از آزمایش‌های مربوط به مکمل ویتامین دی و بروز سرطان و مرگ و میر نشان داد در حالی که ویتامین دی موارد ابتلا به سرطان را کاهش نمی‌دهد، اما به‌طور قابل توجهی مرگ و میر ناشی از سرطان را تا ۱۳ درصد کاهش می‌دهد.

با این حال، یک مطالعه ارتباط بین مصرف بیشتر ویتامین آ و سرطان تهاجمی پستان را گزارش می‌داد که در آن افراد در معرض خطر ۲۸ درصدی قرار داشتند. البته افراد مبتلا به سرطان باید قبل از انتخاب مکمل ویتامین آ با انکولوژیست خود صحبت کنند.

۶. می‌تواند خطر ابتلا به ام‌اس را کاهش دهد

بسیاری از مطالعات در طول سال‌ها (از جمله مطالعه‌ای که در مجله مولتیپل اسکلروزیس و اختلالات مرتبط منتشر شده است)، نشان داده‌اند خطر ابتلا به ام‌اس در افرادی که بیشتر در معرض نور خورشید قرار می‌گیرند و در رژیم غذایی خود از ویتامین دی بهره می‌گیرند، کاهش پیدا می‌کند.

گفتنی است ام‌اس یا «مولتیپل اسکلروزیس» یک بیماری خودایمنی است که بر سامانهٔ اعصاب مرکزی تأثیر می‌گذارد. بنابر گزارش‌های علمی، افرادی که در کشورهای گرم و آفتابی زندگی می‌کنند، در مقایسه با کسانی که در کشورهای سردتر و ابری زندگی می‌کنند، به ندرت دچار این بیماری می‌شوند.

همانطور که در مقاله‌ای در سال ۲۰۲۱ منتشر شد، برخی کارشناسان پیشنهاد می‌کنند که مکمل‌های ویتامین دی می‌توانند خطر ابتلا به این بیماری را کاهش دهند و یا علائم مرتبط با آن را بهبود بخشند. با این حال، ما به شواهد بیشتری نیاز داریم تا از فواید ویتامین دی در برابر بیماری ام‌اس مطمئن شویم.

۷. می‌تواند خطر ابتلا به افسردگی را کاهش دهد

شواهد هرچه بیشتری در حال پیدایش است که نشان می‌دهند ویتامین دی می‌تواند ابزاری ضروری برای پشتیبانی از سلامت روان باشد. در سال ۲۰۲۰، یک مرور سامان‌مند و فراتحلیل منتشرشده در نشریهٔ Depression and Anxiety اثر مکمل ویتامین دی و دارونما را بر روی هزاران شرکت‌کننده با «احساسات منفی» مقایسه کرد.

پژوهشگران دریافتند که مکمل ویتامین دی، خلق و خوی بیماران مبتلا به اختلال افسردگی اساسی را بهبود می‌بخشد.

با این حال، یک بررسی دیگر در سال ۲۰۲۱ در مجلهٔ پزشکی بالینی که به بررسی استفاده از ویتامین دی در بزرگسالان سالم پرداخته بود، شواهد ثابتی برای پشتیبانی از استفاده از ویتامین دی در مبارزه با سایر مشکلات سلامت روان پیدا نکرد.

محققان همچنین خاطرنشان کردند که برخی از مطالعات، علاوه بر مکمل یا منابع غذایی ویتامین دی، فعالیت بدنی را نیز توصیه می‌کنند.

بنابراین، با اینکه با احتیاط می‌توانیم بگوییم ویتامین دی (به‌ویژه در افراد مبتلا به افسردگی) می‌تواند اثر تقویت‌کننده بر روی خلق و خو داشته باشد، پیرامون چگونگی انجام این کار و ترکیب آن با سایر روش‌های پشتیبانی از سلامت روان، به تحقیقات بیشتری نیاز داریم.

لطفاً توجه داشته باشید که این مقاله فقط برای بالاتر بردن میزان اطلاعات است و به‌منزلهٔ توصیه‌های پزشکی نیست.