به گزارش حاشیه خبر، غلامحسین اسماعیلی رئیس‌دفتر رئیس‌جمهور که در آخرین سفر آیت‌الله شهید رئیسی به آذربایجان شرقی حضور داشت، طی سخنانی درباره این سفر استانی و حادثه بالگرد حامل رئیس‌جمهور گفت: ما صبح روز یکشنبه ۳۰ اردیبهشت‌ماه ساعت ۶ صبح از تهران عازم تبریز شدیم و ساعت ۷٫۱۰ صبح در تبریز بر زمین نشستیم و در هوای صاف به محل ماموریت‌ها رفتیم.
وی افزود: ابتدا از پروژه‌ی مرزی و مسیر حمل و نقل بین‌المللی در آق‌بند بازدید کردیم. بالگردهای در محل ماموریت فرود آمدند و حدود ساعت ۹ صبح مجدداً از آق‌بند به منطقه خداآفرین و پایین‌دست سد قیز قلعه سی در هوای بسیار خوب حرکت کردیم و بالگردها فرود آمدند.
رئیس‌دفتر رئیس‌جمهور عنوان کرد: برنامه‌ی مشترک ما و جمهوری آذربایجان برای افتتاح سد انجام شد و یک ملاقات دیپلماتیک که بیش از یک‌ساعته با همتای آربایجان داشتیم انجام و نماز ظهر اقامه شد و عده‌ای از مردم روستا خواسته‌هایی داشتند که در نمازخانه حضور یافتند و آخرین دیدار مردمی آقای رئیس‌جمهور با ساکنان منطقه انجام شد و در هوای کاملا خوب و مطلوب سوار بر بالگردها عازم تبریز برای ادامه برنامه‌ها شدیم.
اسماعیلی گفت: حرکت ما بعد از نماز ظهر از سد قیز قلعه‌سی بعد از دیدار مردمی حدود ساعت ۱۳ عصر بود که بالگردها از پایین‌دست سد قیز قلعه‌سی به سمت تبریز حرکت کردند و هوا صاف و کاملاً شفاف و روشن بود و پدیده جوی خاصی را نداشتیم.
وی افزود: بعد از نیم ساعت طی مسیر، در منطقه مجاور معدن مس سونگون قبل از اینکه به این منطقه برسیم، در دره‌ی مجاور آن منطقه که این خط سیر انتخاب شده بود، یک لکه‌ی ابر مانند سفرهای که در بیابان پهن کنند وجود داشت و در مسیر بالگردی ما خبری از مه نبود و ممکن است در پایین‌دست و گودی دره مه بود ولی هوا باز و شفاف بود و لکه ابری در منطقه‌ی محدود روی دره قرار داشت.
رئیس‌دفتر رئیس‌جمهور اظهار داشت: از نظر ارتفاع پروازی به‌گونه‌ای بود که ارتفاع بالگردها مواجه با این ابرها بود و قدری هم پایین‌تر از ابرها بودیم. شهید کاپیتان مصطفوی که خلبان بالگرد حامل آقای رئیسی و فرمانده مجموعه بالگردی همراه ما بود، بنا به آنچه بعداً خلبان پرواز ما اعلام کرد، گفت ارتفاع بگیریم و بالای ابرها برویم و از بالا ادامه مسیر دهیم.
اسماعیلی گفت: بالگردها به بالای ابرها آمدند و ما در بالگرد شماره سه بودیم و در وسط بالگرد حامل رئیس‌جمهور و بالگرد جلویی هم بالگرد دیگری بود.
وی ادامه داد: بعد از ۳۰ ثانیه که به بالای ابر آمدیم، خلبان متوجه شد که بالگرد اصلی همراه ما نیست و آن را ندیدیم. آمدن ابر معمولی بود و بعضا در پروازهای هواپیمایی وقتی به ابر می‌رسیم لرزش‌هایی وجود دارد و می‌گویند که طبیعی است. کاملاً عادی به مسیر ادامه می‌دادیم و ابر هم تمام شد.
رئیس‌دفتر رئیس‌جمهور در پاسخ به سوالی مبنی بر اینکه هواشناسی گزارشی مبنی بر باد و یا طوفان و ابر داده بود؟ گفت: نه، هیچ گزارشی نبود. ابر تمام شد و در هوایی قرار گرفتیم که ابر نبود و زیر پای ما خط‌الراس قله‌های بعد از ابرها رو دیدیم و مجاورش هم معدن مس سونگون بود.
اسماعیلی اظهار داشت: چون پرواز نیامد، خلبان ما دور زد و به سمت عقب برگشت و من از کمک خلبان پرسیدم که گفت یک بالگرد نیامده و احتمال می‌دهیم که فرود اضطراری داشته و هرچه صدا می‌زنیم ارتباط رادیویی‌مان هم قطع است و پاسخ نمی‌دهد و گفت یک دقیقه و سی‌ثانیه‌ی قبل با ما ارتباط داشت و در ادامه گفت که باید به بالای ابرها برویم که این کار را انجام دادیم. کم‌تر از یک دقیقه ابرها تمام شد.
وی بیان کرد: خلبان چند دور بر روی منطقه زد و بالای ابرها هم آمد ولی زیرپا دیده نمی‌شد و امکان اینکه زیر ابر بیایند هم نبود و دید نداشتند و منطقه را دور زدند و هرچه خواستند تماس رادیویی بگیرند نشد و در محوطه معدن سونگون فرود آمدیم و پیگیر ماجرا شدیم.
رئیس‌دفتر رئیس‌جمهور عنوان کرد: همراهان رئیس‌جمهور تلفن همراه داشتند؛ در ارتفاع آنت‌دهی وجود داشت و در دره آنتن نبود و از لحظه‌ای که تیم پروازی به ما گفت ارتباط رادیویی نداریم، با تلفن‌همراه سردار موسوی فرمانده حفاظت رئیس‌جمهور، آقای وزیر خارجه، استاندار و امام جمعه تماس گرفتیم که هیچ‌کدام جواب نمی‌دادند؛ این تماس‌ها داخل بالگرد و زمانی که در کنار معدن نشستیم انجام می‌شد. بنده، آقایان محرابیان و بذرپاش و دیگر همراهان ما تماس می‌گرفتند ولی پاسخی دریافت نکردیم.
اسماعیلی اظهار داشت: کادر پروازی به ما گفتند که تماسی با تلفن همراهِ خلبان شهید مصطفوی داشتیم که شهید آیت‌الله آل‌هاشم جواب داده بودند و گفته بوده حالم خوب نیست و در دره افتاده‌ام و چیز خاصی نگفته بود. از او سوال و جواب کرده بودند؛ من تماس گرفتم و از حالشان پرسیدم که گفت حالم خوب نیست و متوجه نشده‌ام چه شده و نمی‌دانم کجاییم. گفت لابلای درخت‌ها هستم و وقتی پرسیدم کسی را می‌بینی؟ گفت هیچ‌کس را نمی‌بینم و تنها هستم و کسی اطراف من نیست؛ گفتم مشخصه‌ای از منطقه می‌بینید؟ ایشان نشانه‌های وجود درخت و جنگل را به ما داد. تقریباً برای ما مشخص شد که بالگرد دچار سانحه شده و تصمیم گرفتیم خود را به محل حادثه برسانیم و کار امداد و نجات انجام بگیرد.
اسماعیلی عنوان کرد: در محل معدن مس امکانات خوبی وجود داشت و به سمت منطقه‌ای که برآورد می‌شد این حادثه رخ داده، حرکت کردیم. من سه-چهار بار با آقای آل‌هاشم تماس گرفتم و تا سه-چهار ساعت بعد از حادثه تماس انجام می‌شد و جواب می‌دادند اما در تماس‌های آخر رمقی نداشتند و صدای‌شان فقط بیانگر حیات‌شان بود. بعداً مشخص شد که سایر سرنشینان در دم جان‌باخته‌اند.
وی افزود: وقتی منطقه را پیدا کردیم، شرایط حکایت می‌کرد که رئیس‌جمهور و سایر شهدا بلافاصله در حادثه به شهادت رسیده‌اند اما آقای آل‌هاشم بعد از چند ساعت به شهادت رسیده بود.
رئیس‌دفتر رئیس‌جمهور اضافه کرد: وقتی از بالا وضعیت منطقه‌ی حادثه را کنترل می‌کردیم، صدای انفجار، آتش و دود مشخص نشد و همان زمان دهداری و مجموعه‌ی انتظامی و مردمی را بسیج کردیم که از روستاییان بپرسند که آیا نشانه‌ای از انفجار و دود دیده‌اند؟ که گفتند کسی انفجاری و یا سقوط را ندیده است بلکه فقط رفتن بالگردهای ما را دیده بودند اما اینکه کسی بگوید صدای انفجار و دود را دیده، وجود نداشت. البته آن منطقه تقریباً خالی از سکنه است.
اسماعیلی اظهار داشت: آقای آل‌هاشم به من گفت اینجا جنگل است و برخی دوستان دیگر نقل کردند که ایشان گفته قبلا درخت‌های آن‌جا سوخته بوده و تقریباً توانسته بوده چنین چیزی را تشخیص دهد؛ من از مسئولان پرسیدم که گفتند سال‌ها قبل در ارسباران برخی درخت‌های آن‌جا آتش گرفته بوده ولی ایشان حال جسمی و روحی مساعدی نداشت و در اثر صدمات وارده، نمی‌شد به سخنان‌شان اطمینان داشت چون وقتی به صحنه رسیدیم منطقه‌ای که آتش‌سوزی قبلی شده بود، وجود نداشت.
وی گفت: حدود یک‌ساعت بعد از اینکه در معدن مس سونگون بر زمین نشستیم، هوا مساعد بود اما وقتی به سوی محل حادثه رفتیم، ابر شکل گرفت و بارش شروع شد و مه نشست و از ساعت ۱۵ به بعد هم هوای منطقه کاملاً متفاوت شد. زمانی که تیم‌های جستجو از نیروهای مسلح، هلال احمر و بخش‌های مختلف خودشان را به ما رساندند، وضعیت هوا متفاوت شده بود و ما در گام اول به‌همراه مجموعه معدن مس بودیم و زمان سپری شد تا تیم‌های امدادی به منطقه برسند.
رئیس‌دفتر رئیس‌جمهور عنوان کرد: آنچه در تصاویر از کاهش دید افقی در مه می‌بینید، مربوط به دو-سه ساعت بعد از حادثه بود.
اسماعیلی در پاسخ به اینکه عده‌ای می‌گویند چرا وقتی شرایط آن‌طور بوده، پرواز اتفاق افتاده است؟ گفت: بنده متخصص هواشناسی و شرایط عمومی پرواز و هم‌چنین استانداردهای آب و هوا برای پرواز نیستم ولی آنچه به چشمم دیدم و سفرهای مکرر داشتم این است که به‌عنوان کسی که شاهد صحنه بوده می‌گویم از مسیر اولِ تبریز به آق‌بند و از آق‌بند به سد قیز قلعه‌سی و در مسیر برگشت، شرایط عادی را داشتیم و در برگشت در دره‌ای که در مسیر بود، وضعیت توده ابر را مشاهده کردیم.
وی اظهار داشت: متخصصین امر باید درباره اینکه آیا همین مقدار هم عامل بازدارندگی پرواز بوده یا نه، توضیح دهند.
رئیس‌دفتر رئیس‌جمهور بیان کرد: رئیس‌جمهور بیش از دیگران به رعایت شرایط و ضوابط دقت می‌کرد و بارها بود مواردی که شرایط آب و هوایی در سفرها تغییر می‌کرد و در ادامه‌ی پرواز تردید بود و رئیس‌جمهور به تیم پرواز می‌گفتند آنچه مقررات حکم می‌کند را انجام دهید و ایشان امر و نهی در این زمینه نداشتند. بلکه می‌گفتند آنچه مقررات اجازه می‌دهد را انجام دهید وگرنه اگر کار و ماموریتی هم داشتند، به‌صورت دیگر و زمینی بر می‌گشتند.
اسماعیلی گفت: همین اواخر در ایام انتخابات خبرگان، ایشان سفر شخصی به خراسان جنوبی برای این امر داشتند که با پرواز عمومی رفته بودند و زمان برگشت شرایط آب و هوایی تغییر کرده و پرواز لغو شد. ایشان هم شبانه به‌صورت زمینی به مشهد آمده و با پرواز به تهران آمدند. اگر کار و یا ضرورتی هم وجود داشت، مقررات را رعایت می‌کردند.
وی بیان کرد: در این حادثه تلاش‌های زیادی انجام شد و نیروهای ارتش، سپاه، بسیج، هلال احمر و نیروهای مردمی فعال بودند و با استفاده از تجهیزات، دسترسی به منطقه‌ی حادثه زمان برد. تلاش مجدّانه‌ای انجام شد و از زحمت‌کشانی که در آن شرایط جوی بسیار نامناسبی که بعد از حادثه در منطقه عارض شد تلاش کردند، قدردانی می‌کنم.
رئیس‌دفتر رئیس‌جمهور خاطرنشان کرد: تنها کسی که بعد از حادثه، زمان محدودی در قید حیات بوده شهید آیت‌الله آل‌هاشم بوده و اوضاع و احوال صحنه نشان می‌داد که الباقی سرنشینان بالگرد بعد از وقوع حادثه به شهادت رسیده بودند.
