علم روان شناسی امروز معتقد است که زندگی کردن در گذشته باعث افسردگی و زندگی در آینده باعث اضطراب می شود و به نوعی اختلالات روانی را برای ما در بر دارد. بنابراین درست است که هر فردی برای کسب تجربه می بایست به گذشته اش و برای سرمایه گذاری و داشتن زندگی بهتر به آینده اش توجه داشته باشد، اما این توجه داشتن نباید به معنای غرق شدن در گذشته و آینده باشد.
از یک خانم دارای اختلال اضطرابی شدید سوال شد که خودش تصور می کند، علت مبتلا شدن به این وضعیت چه بوده و او تعریف می کند که از زمانی یادش می آید، اضطراب آینده را داشته و همیشه نگران چیزهایی بوده که شاید هرگز اتفاق نمی افتادند و همه این وضعیت او را دیوانه می کرده است.
زندگی در گذشته و آینده شرایط روانی را نامساعد و دچار بیماری های زیاد خواهد کرد از جمله اضطراب و افسردگی که بدان اشاره شد ، اما زندگی کردن در زمان حال نیز کار هر فرد و کار ساده ای نیست چرا که همیشه ذهن، ما را با خود به اطراف می برد و از یک درب وارد کرده و ممکن است روزها و سال ها ما را درگیر خود کند ، اما انسان سالم فردی است که نه برای غول افسردگی و نه اضطراب اتاقی در ذهنش آماده نکند و از یک درب که آنها وارد شده، از درب دیگر نیز بیرون بروند.
در این گزارش تصمیم داریم چند تمرین ساده برای زندگی کردن در لحظه و زمان حال را به شما آموزش دهیم، کارهایی که روان شناسان نیز در اتاق درمان برای زندگی سالم در لحظه اکنون به مراجعانشان پیشنهاد می کنند.
۱-از آشفتگی و انجام چند کار با یکدیگر دوری کنید
هر کاری که انجام می دهید، در آن غرق باشید نه اینکه در یک کار به کار دیگر بپردازید یا چند کار را با هم انجام دهید، بنابراین در یک زمان فقط یک کار و تمام توجهتان به همان یک کار باشد.
۲-خودتان را از قید هر چه غیرضروریست، رها کنید
گاهی که احساس اضطراب زیاد می کنید با خود فکر کنید چه چیزی کوله پشتی ذهنتان را سنگین کرده است؟ وقتی تجسس کنید فکرهایی را پیدا می کنید که از آن شما و برای آن لحظه نیستند یا برای گذشته و یا برای آینده اند، پس آنها را خالی کنید و به دور بیاندازید اینها لوازم غیر ضروریت سفر زندگی شما هستند که بار ذهنی تان را تنها زیاد می کنند و دیگر فایده ای ندارند.
حتی این امر می تواند درباره مسائل مادی نیز باشد لباس هایی که سال تا سال از آنها استفاده نمی کنید را از کمد خارج کرده و به نیازمندان ببخشید، دفتر و کتاب یا هر چیز دیگری که بلااستفاده مانده همین باعث می شود که حس خوب در زندگی شما تزریق شود.
۳-دوست خودتان باشید
هرگز خود را با کسی مقایسه نکنید و تصور نداشته باشید که همه باید نگاه مثبتی به شما داشته باشند و اینکه اصلا دیگران درباره ما چه فکری می کنند اصلا به ما مربوط نمی شود و نباید ذهن ما را درگیر کند به خودت یادآوری کن که یک شخصیت دوست داشتنی و منحصر به فرد هستی و خودت را دوست داری و حتی برای نقص ها و ضعف هایت هم احترام بگذار. وقتی طبیعت به این پهناوری پر از نقص و عیب است چطور انسان می تواند از خود انتظار کامل بودن داشته باشد؟ کمال مطلق تنها برای خداست و انسان می بایست نقص هایش را بپذیرد و تا جایی که می تواند آنها را برطرف و با بقیه نیز کنار بیاید. تنها در اینصورت احساس رهایی و حس خوب پیدا می کند.
۴-با دیگران همدلی کنید
همدلی به معنای این نیست که شما با هر کسی هم زبان باشید، ممکن است شرایط زندگی شما با دیگران متفاوت باشد اما می توانید با تلاش خود را جای دیگران قرار دهید و آنها را درک کرده و خودتان نیز احساس رهایی داشته باشید، در اینصورت کمتر از دیگران رنجش به دل می گیرید و اگر هم این اتفاق بیافتد سعی میکنید آنها را ببخشید.
۵-دعا بخوانید و نیایش کنید
هر کسی آنقدر در طول روز فرصت دارد که در زمان نمازهای یومیه به دعا و نیایش هم بپردازد و به نوعی یک مراقبه کوتاه داشته باشد و ذهنش را پاکسازی کند، با خداوند صحبت کرده و خود را تخلیه کند. بنابراین هم در هنگام نماز می توانید تمرکز داشته و در لحظه حال باشید و هم پس از آن در زمان نیایش.
برخی افراد برای مراقبه به یوگا و مدیتیشن می پردازند، اینها هم روش های برای تمرکز است اما برای زندگی در لحظه حتما لازم نیست که یک یوگاکار یا مدیتیشن حرفه ای انجام دهید، به یک دعای با خلوص و نماز با حضور قلب بخوانید.
حتی تمیزکاری را هم فراموش نکنید چون همین ظرف شستن و کار کردن در منزل برای شما خانم خانه دار یا کار بیرون و تمیزکاری در محل کار می تواند زندگی شما را در لحظه جریان بیاندازد یا حتی یک خرید ساده و بازارگردی حس خوب زندگی را در رگ هایتان جاری می کند.
۶- به دنیای اطراف و جهان با دقت نگاه کنید
گاه افراد مطرح می کنند که هنگام رفتن مثلا به دانشگاه یا سرکار یا هر کار دیگری در مسیر یا یک رستوران و کافی شاپ دچار این حالت های برون رفت از لحظه حال می شوند، به گذشته رفته یا در آینده غرق می شوند، بهتر است در این طور مواقع در اتوبوس یا ماشین که هستید، در خیابان که قدم می زنید یا هر جای دیگری به دنیای اطرافتان با دقت بیشتری نگاه کنید. تغییرات آن را لمس کنید، به آدم ها نگاه کنید و در ذهنتان یک فیلم از روزتان بسازید که از جلوی چشمتان گذشته است.
۷- به کف دست یا پاهایتان دقت کنید
اگر باز هم می گویید که اختیار ذهنتان را ندارید و نمی توانید آن را متمرکز کنید، کافی است در این طور مواقع به کف دست یا پاهایتان خیره شوید، شاید خنده دار باشد اما همین مکث کوتاه شما را به زمان حال می آورد. به یک شمع نگاه کنید یا اینکه چشمانتان را ببندید و دست هایتان را لمس کنید یا کف پاهایتان را به فرش زیر پایتان بکشید و زبری یا نرمی آن را احساس کنید، خود این یک تمرین ساده برای تمرکز است.
۸- نفس عمیق بکشید
گاه شاید برایتان پیش آمده باشد که حالت های اضطرابی چنان کنترل جسمتان را در دست گرفته باشد که نتوانستید نفس بکشید، دراینطور مواقع بهتر است تمرین تنفس بکنید یعنی چند دم و بازدم عمیق و از سر آگاهی انجام دهید و در این زمان چشمان خود را بسته و تنها به حرکات دیافراگم و دم و بازدمتان توجه داشته باشید. پس از چند تمرین تنفس حال می توانید عضلات دست و پای خود را نیز در کنترل گرفته و آنها را شل و سفت کنید.
در نهایت از برخی افرادی که بیشتر دچار ناراحتی و گرفتگی هستند وقتی سوال شود که مشکلشان چیست سریع به گذشته و اتفاقات بد گذشته خود باز می گردند که تو نمی دانی من چه زندگی سختی داشتم و چنین و چنان. همه اینها درست اما تا زمانی که از شر خاطرات و اتفاقات بد گذشته خلاص نشویم، نمی توانیم زندگی در لحظه اکنون را تجربه کنید سعی کنید کوله پشتی خود را از اتفاقات بد گذشته خالی کنید. گذشته را در گذشته چال کنید و به امروز خود بپردازید که سالم هستید ، نفس می کشید و زندگی می کنید. سعی کنید دیگرانی که باعث اتفاقات بد در زندگی شما شدند را ببخشید حتی خودتان را ببخشید و خود را از عذاب وجدان همیشگی رها کنید.
