آلودگی هوا یک نگرانی عمده برای سلامت عمومی است، زیرا کاهش کیفیت هوا نشان دهنده خطر است و در صورت تداوم این امر، میتواند اثرات زیادی بر سلامت و رفاه همه موجودات زنده بگذارد. طبق نتایج تحقیقات سازمانهای بین المللی، آلودگیها به ویژه آلودگی هوا در بروز انواع بیماریهای غیرواگیر و در مواردی صعب العلاج مانند سرطانها نقش موثری دارد. علاوه بر این، به گفته متخصصان و دست اندرکاران بهداشت و سلامت جامعه، پدیده آلودگی هوا بر دستگاههای داخلی بدن همچون دستگاه قلبی و عروقی و تنفسی و همچنین اندامهای خارجی مانند چشم و پوست که به طور مستقیم در معرض آلودگی هوا قرار میگیرند، اثرات مخربی دارد.
* چه چیزی آلودگی هوا را مضر میکند؟
بسیاری از ذرات مضر در هوا وجود دارد که میتوانند وارد بدن شده و مشکلاتی را برای سلامتی ایجاد کنند،کیفیت نامطلوب هوا با سنجش مقدار این ذرات موجود در هوا اندازه گیری میشود و هر چه مواد معلق در هوا بیشتر باشد، کیفیت هوا کمتر میشود. این ذرات معلق شامل دی اکسید کربن وآلایندههای دیگر که باعث واکنشهای آلرژیک، التهاب راههای هوایی و آسیب ریه میشوند، هستند.
* اثرات آلودگی بر سلامت انسان
انواع مختلفی از آلایندهها وجود دارد که اثرات آنها بر روی ریهها متفاوت است. در زمانی که آلودگی هوا با دود شدید درغلظت بالا قرار دارد، بیماریهای ریوی جدی از جمله COPD شما را تهدید میکند. در اینجا لیستی از عوارض سلامتی ناشی از آلودگی هوا آورده شده است:
عفونتهای تنفسی
انسداد مزمن ریوی
برونشیت مزمن
آسم
عفونت کلیه و ادرار
بیماری های عصبی
بیماری های قلبی
سرطان ریه
افزایش خطر ابتلا به بیماریهای عفونی
تحقیقات نشان داده است که آلودگی هوا با تغییر باکتریها، خطر ابتلا به بیماریهای عفونی را افزایش میدهد. این امر میتواند تأثیر شدیدی بر سیستم تنفسی داشته باشد، زیرا باکتریها ممکن است از طریق سیستم تنفسی وارد بدن شوند.
کربن سیاه که کربن خالص است یکی از اجزای این آلایندهها است که در صورت احتراق ناقص سوختهای زیستی و سوختهای فسیلی آزاد میشود و ورود آن به بدن با عفونت باکتریایی در بدن همراه است.کربن سیاه با مرگ و میر زودهنگام نیز مرتبط است.
* تاثیر آلودگی هوا بر سلامت کودکان
بررسی اثرات بلندمدت آلودگی هوا بر سلامت تنفسی کودکان نشان داده است که سطوح بالاتر آلودگی هوا باعث افزایش عفونتهای تنفسی و منجر به غیبت بیشتر از مدرسه میشود؛ کودکانی که در فضای باز با آلودگی اوزون بالا فعالیت ورزشی انجام میدهند بیشتر درخطر ابتلا به آسم هستند؛ کودکانی که در نزدیکی جادههای پر رفتوآمد زندگی میکنند، درخطر ابتلا به آسم هستند؛ احتمال بروز علائم برونشیت در کودکان مبتلا به آسم که در معرض سطوح بالایی از آلایندههای هوا قرار دارند، بیشتر است و زندگی در شهرهای با سطح آلودگی هوای بالاتر میتواند باعث آسیب ریه شود.
* برای مقابله با آلودگی هوا چه کنیم؟
۱. استفاده از مواد مغذی، ممکن است با برخی از اثرات مضر آلودگی هوا مقابله کند
مطالعات نشان داده است که اسیدهای چرب امگا ۳ که با مصرف بعضی ماهیها به دست میآیند، ممکن است از خانمها در برابر کوچک شدن مغز درزمینه آلودگی هوا با ذرات ریز محافظت کنند. همچنین مایعات، میوه و سبزیجات را در زمان آلودگی هوا بیشتر مصرف کنید.
۲. از ماسک مناسب آلودگی هوا استفاده کنید
بعد از شیوع بیماری کووید-۱۹ استفاده از ماسک تقریبا به یک امر ضروری تبدیل شد. این موضوع در مورد آلودگی هوا نیز حتی بیشتر از بیماری کووید-۱۹ دارای اهمیت است با این تفاوت که ماسکهای جراحی و یا سه لایه معمولی در خصوص آلودگی هوا تقریبا بیاثر هستند. ماسکهای N۹۵(NIOSH-۴۲CFR۸۴)، KN۹۵(GB۲۶۲۶-۲۰۰۶) و FFP۲(EN ۱۴۹-۲۰۰۱) از موثرترین ماسکهایی هستند که تا ۹۵ درصد ذرات معلق را میتوانند با استفاده از استانداردهای شناخته شده بینالمللی فیلتر کنند. لازم به ذکر است این ماسکها در دو نوع بدون دریچه و دریچهدار تولید میشوند و توصیه میشود افرادی که مشکوک به بیماری کووید-۱۹ هستند حتما از نوع بدون دریچه آن استفاده کنند و افراد دارای بیماریهای قلبی و تنفسی و زنان باردار قبل از استفاده از این ماسکها با پزشک خود مشورت کنند.