خیلی از ما گاهی دلمان می‌خواهد به دل کوه بزنیم. اما همین که این تصمیم در ذهن‌مان خطور می‌کند یکباره از خودمان می‌پرسیم: کفش‌هایم مناسب است؟ اگر دما در ارتفاعات پایین باشد چه لباسی مناسب است؟ اصلا ممکن است به چه نوع وسایلی نیاز باشد؟ قطعا خطور کردن این پرسش‌ها در ذهن، ممکن است ما را از رفتن به کوه منصرف کند و به طور کل بیخیال این ورزش جذاب شویم.
به مناسبت روز جهانی کوهنوردی قرار است در این گزارش فوت کوزه‌گری لازم برای یک صعود دلچسب را با شما در میان بگذاریم. در تهیه گزارش پیش‌رو با یک کوهنورد و با تجربه صعود به دماوند نیز به ما کمک کرده است.
براساس مشاهدات کلی؛ جمعیت کوهنورد کشور در چندسال اخیر درحال افزایش است و نشانه این سخن ما صف‌های صعود به کوه دماوند در تابستان است. اما این اتفاق مثبتی نیست چرا که محیط زیست و توان کوه پایمال می‌شود و از بین می‌رود.
متناسب با توان جسمی‌تان بالا بروید
در قدم اول برای آغاز کوهنوردی بسیار مهم است افرادی که قصد کوهنورد شدن دارند، توان جسمی خود را نسبت به منطقه مورد نظرشان، بسنجند. متاسفانه برخی از افراد کوهنوردی را یک ورزش دسته جمعی ساده و ارزان قیمت می‌دانند درحالی که ما در خبرها می‌بینیم حتی کوهنوردان حرفه‌ای هم ممکن است مصدوم یا جان خود را از دست بدهند. از این رو بسیار مهم است که افراد علاقه مند به کوهنوردی در ابتدا و پیش از خرید وسایل کوهنوردی، اول توان جسمی‌شان را بررسی کنند و سپس منطقه‌ای که قصد صعود به آن دارند را انتخاب کنند.
کفش و لباس مناسب برای ارتفاع
در قدم بعدی و پس از بررسی، بسیار مهم است که کفش مناسب برای کوهنوردی داشته باشید. برای یک کوهنورد آماتور نیز لازم است که در آغاز کوهنوردی ابزار اولیه این ورزش را تهیه کند. در این بین ناگفته نماند که کفش کوهنوردی باید یک الی دو سایز بزرگتر هم باشد. اصلا منظورمان تهیه و خرید از یک برند خاص نیست اما می‌توان از برندهای مختلف داخلی و خارجی، کفش مناسب تهیه کرد. در این بین ناگفته نماند که کفش کوهنوردی باید یک الی دو سایز بزرگتر هم باشد تا برای پوشیدن جوراب مناسب کوهنوردی دچار مشکل نشوید.
همچنین برای صعود، لباس مناسب بسیار ضروری است. گاهی اوقات دیده می‌شود افراد در حین صعود، لباس مناسب ارتفاع تن‌شان نیست برای همین توصیه می‌شود در کوهنوردی، لایه لایه لباس پوشید تا در ارتفاع‌های مختلف دمای بدن حفظ شود. این مورد را ممکن است حتی کوهنوردان حرفه‌ای هم رعایت نکنند و از همان پایین، لباس متناسب با ارتفاعِ بالا تن کرده باشند. برای همین درحین توقف برای صرف ناهار دمای بدن‌شان پایین می‌آید.
لباس متناسب کوهنوردی باید فرد را در برابر باد، باران، گرما و سرما محافظت کند. همچنین اصلا نباید به این فکر کنید که شما در تابستان درحال صعود هستید چرا که در ارتفاعات کوه‌های کشورمان تغییرات جوی مختلفی را می‌شود تجربه کرد. از این رو هر نوع لباسی باید همراه‌تان باشد. بارانی، یک کت پر، دستکش، کلاه و جوراب مناسب کوه باید همراه خود داشته باشید.
پروتئین لازم را تامین کنید
مواد غذایی کافی نیز گام بعدی است و به امید یک املت به دل کوه نزنید. از شب قبل البته می‌توانید مواد غذایی لازم را تهیه و روزتان را با یک غذای پروتئینی آغاز کنید. کوهنوردان حرفه‌ای شب قبل از کوه را ماکارونی یا مرغ می‌خورند و در طول روز هم مغزیجات آجیلی همراه خود دارند. آب هم از اساسی‌ترین لوازم در طول کوهنوردی است.
وسیله قرض گرفتن در کوه ممنوع!
البته وسایلی که قرار است با خود بردارید باید سبک باشند تا بتوانید آن‌ها را در یک کوله کوچک حمل کنید. وسیله‌ها نیز نسبت به مدت زمان کمپ‌تان متفاوت است و باید بدانید که قرار است چند روز یا چند ساعت کمپ بزنید. طبیعتا اگر کمپ شما چند روز باشد به کیسه خواب، چادر و زیر انداز هم نیاز دارید.
همچنین امر مهم دیگر در کوهنوردی این است که اصلا وسیله‌ای از کسی در زمان طی کردن مسیر قرض نگیریم. چرا که قرض گرفتن هر وسیله‌ای یعنی محروم کردن صاحب آن فرد از همان وسیله است.
باتوم معمولا در طی کردن مسیر کمک کننده اما گت و کاور برای استفاده در مراحل بالاتر کوهنوردی است.
همراه با مربی قدم بردارید
اما خطرات محتمل در این ورزش بیشتر به دلیل ناآگاهی افراد و انتخاب کوه‌های صعب العبور برای صعودهای اولیه است. توصیه اکید این است که اگر فرد آماتوری هستید حتما به کلوپ‌های کوهنوردی بپیوندید که یک مربی و یا لااقل یک کوهنورد حرفه‌ای همراه شما باشد تا ساعت مناسب برای حرکت، تعداد قدم‌ها و خوراکی‌های متناسب با کوه را به شما آموزش دهد چرا که میزان شوری و شیرینی غذا هم در کوهنوردی مهم است.
اما گاها دیده شده است که بسیاری از کوهنوردها پسماند خود را از ارتفاعات با خود به پایین نمی‌آورند. آمار و میزان انباشت زباله در کوه‌های مرتفع کشورمان بالاست و در برخی موارد کوهنوردان آماتور از آن غافل هستند.
همچنین فصل تابستان، خصوصا اواسط مرداد برای کوه‌های مرتفع بهترین زمان کوهنوردی است. کوهنوردی زمستانه برای افراد فوق حرفه‌ای است و حتما باید توالی صعود زمستانه را پیش از این داشته باشید. چرا که نوع تغذیه، میزان مصرف نوشیدنی و زمان حرکت در زمستان و تابستان متفاوت است. برای همین اصلا به افراد آماتور توصیه نمی‌شود در فصل پاییز و یا اوایل بهار کوهنوردی کنند.
برای صعود همیشه آماده باشید
اما به طور کل؛ کوهنوردان باید برای سبک زندگی‌شان از یک روتین پیروی کنند. آمادگی جسمانی و ساختن ماهیچه‌های عضلانی و قوی از مهمترین مولفه‌ها در این روتین است. ولی دیده می‌شود بسیاری از کوهنوردان این موارد را رعایت نمی‌کنند و به همان آخر هفته‌های کوهنوردی اکتفا می‌کنند. در صورتی که برای کوهنوردی لازم است یک فیزیک مناسب برای آمادگی در شرایط چالشی داشته باشید.
کوهنوردان حرفه‌ای معمولا به طور مداوم دوچرخه سواری، پیاده روی و حرکات متناسب برای آمادگی جسمانی انجام می‌دهند.
و نکته آخر این است که برخی از کوهنوردان برای دلچسب‌تر شدن صعود از موسیقی‌های تند استفاده می‌کنند. ولی باید در نظر داشته باشیم که ارتباط با طبیعت در کوه و دریافت انرژی از طبیعت؛ قطعا امری خوشایندتر است.
